Mилијарди долари од Путин, Орбан… чинат “антиродовите” и нивните напади на слободата

Од 2019 до 2023 година, во Европа се потрошени 1,2 милијарди долари на напади врз репродуктивните права на жените, правата на ЛГБТИК луѓето и секуларното образование. Толкав е комбинираниот буџет на 275 антиродови движења во Европа. Парите изобилно течат од Русија на Путин, од САД, а ни Орбан не штеди, открива хрватскиот ПорталНовости.

Од 2019 до 2023 година, во Европа се потрошени 1,2 милијарди долари за напади врз репродуктивните права на жените, ЛГБТИК правата и секуларното образование. Тоа беше комбинираниот буџет на 275 антиродови движења во европските земји. Тие беа финансирани од американски републикански милијардери, руски олигарси на Путин, европски аристократи и унгарскиот премиер Виктор Орбан; и на поединци и групи кои систематски работат на саботажа на либералната демократија во Европа.

Од Хрватска, каде што американските и европските анти-родови иницијативи имаат значајно влијание и подлога, Жељко Маркиќ и Стјепо Бартулица се издвоени како важни личности на оваа европска и глобална активистичка сцена.

Ова се заклучоците од студијата „Следниот бран: Како религиозниот екстремизам ја враќа моќта“, објавена во јуни 2025 година од Европскиот парламентарен форум за сексуални и репродуктивни права (EPF), организација со седиште во Брисел која работи на заштита на сексуалните и репродуктивните права и родовата еднаквост во рамките на Европскиот парламент. Анти-родовите движења се дефинирани во оваа студија како „здруженија, компании, политички партии и други субјекти кои систематски ги поткопуваат сексуалното и репродуктивното здравје и права, правата на ЛГБТИК+ луѓето, правата и политиките на децата и општествените ставови што ја поддржуваат родовата еднаквост“.

Студијата е продолжение на анализите на EPF од 2018 и 2021 година, кои покажаа дека од 2009 до 2018 година, европскиот антиродов сектор имал на располагање повеќе од 700 милиони долари, што значи дека буџетот во следните пет години драматично се зголемил, како и нивното вистинско влијание. Пред седум години, ултраконзервативните организации имале ограничен политички дострел, но огромни амбиции.

Во студијата од 2018 година, беше цитиран документ наречен „Враќање кон природниот поредок“, еден вид манифест за долгоочекуваната иднина на некои од анализираните антиродови движења.

Објавен е како дел од мрежата „Агенда Европа“, координирана од Жељка Маркиќ. Во него беше напишано дека на долг рок треба да се залагаат за глобална забрана на „содомија“, закони што го отежнуваат разводот, потиснување на „геј пропагандата“, глобална легализација на домашното образование, право на приговор на совеста за лекарите и фармацевтите, забрана за контрацепција и елиминирање на абортусот од меѓународното право.

Нова студија од 2025 година покажува како тие се „професионализирале“, создале меѓународни мрежи, тинк-тенкови и медиумски платформи и се поврзале со речиси секоја крајно десничарска партија во Европа и Брисел.

„Ова е марш на радикални религиозни идеи од маргините до центарот на политичката моќ, каде што тие сè повеќе се обидуваат да ги обликуваат законите и јавниот дискурс низ цела Европа и пошироко, во сојуз со растечките авторитарни сили и крајно десничарските популисти кои ги освојуваат демократските институции за да ги поткопаат одвнатре“, се вели во студијата.

Маркиќ е на листата на шест најважни жени во европското антиродово движење, а Бартулица е водечки антиродов глас во Европскиот парламент. Нивната активистичка мрежа промовира, меѓу другото, „католичка сексуална етика“ која тврди дека мастурбацијата поттикнува „егоцентричност, зависност и вина“.

Меѓу хрватските невладини организации, студијата ги наведува U ime obitelji, Centar za obnovu kulture, како и домашни филијали или копии на меѓународни здруженија како што се Vigilare, World Youth Alliance, Croatia for Life и CitizenGO.

Жељка Маркиќ е вклучена во листата на шесте најважни жени од европското антиродово движење. Таа е опишана како „ко-основач на антиродовата организација „Во име на родителите“ и ко-организатор на „Агенда Европа / Вижн Мрежа“. Таа се најде на оваа ласкава листа токму поради фактот што е координатор и стратег на гореспоменатата мрежа, која ги собира сите најважни организации од Америка и Европа анализирани во оваа студија.

Од 2019 до 2023 година, хрватските организации имале на располагање нешто помалку од десет милиони долари. Податоците за средствата се извлечени од регистри на здруженија и други јавно достапни платформи.

Извештајот не одговара на прашањето од каде доаѓаат парите, туку ги евидентира кумулативните износи што самите организации ги имале на располагање. Сепак, во некои други нехрватски примери е исто така малку појасно.

Американските тинк-тенкови, кои се истакнати во Европа, испраќале повеќе од 20 милиони долари од Америка преку Атлантикот секоја анализирана година. Парите доаѓаа од фондации кои им служат на империите на семејствата Кох, Ујлајн, Грин, Девос и Волерс, реакционерни корпоративни конгломерати кои го финансираат Трампистичкото соборување на демократските институции во Америка.

Во извештајот, исто така, се забележани донаторски активности на американската мрежа Зиклаг, отворени промотори на христијанскиот национализам и застапници на исчезнувањето на секуларната република.

Тие, на пример, ја спонзорираа Алијанса за одбрана на слободата, еден од најважните тинк-тенкови во светот, кој учествуваше во укинувањето на федералната слобода за абортус во САД. На нивна иницијатива, тие неодамна создадоа стратегија за демонтирање на јавното образование во САД.

Нивните стратегии за „правата на родителите“ во образованието на децата – всушност стратешки отпор кон наставната програма за граѓанско образование и родова еднаквост – беа проширени меѓу европските антиродови движења минатата година.

Извештајот покажува како до 2022 година и агресијата врз Украина, Руската Федерација имала значајни операции во Европа, станувајќи „најголем финансиер на религиозниот екстремизам во Европа“. Од 2019 до 2023 година, тие потрошиле 211 милиони долари, првенствено за борба против абортусот. Но, нивните геополитички мотиви биле сосема различни.

Според авторите на студијата, руските олигарси блиски до Путин имале голем придонес во „подемот и консолидацијата на европскиот антиродов екосистем во текот на последните десет години“.

Користејќи автентични документи, авторите на студијата дадоа најексплозивна сугестија досега: дека руските партнери на европските организации всушност спроведувале разузнавачка операција од Кремљ цело време. Нивните активности покажуваат „како руските државни интереси се обидуваат да се инфилтрираат во европската христијанска десница и движењето за живот, усогласувајќи ги овие сили со геополитичките цели на Москва“. Една од целите беше „дестабилизација на либералната демократија“.

Бартулица и Маркиќ се наведени меѓу 17 клучни фигури во целото антиродово движење. Повлекувањето на Русите од европскиот ултраконзервативен сектор, предизвикано од инвазијата на Украина пред три години, е компензирано со значително финансирање од самата Европа. Парите дојдоа главно од Унгарија (172,7 милиони долари), Франција (165,7 милиони долари), Обединетото Кралство (156 милиони долари), Полска (90,7 милиони долари) и Шпанија (59 милиони долари). Крајните извори се разновидни. Тие варираат, од европски јавни фондови до фондации на супербогати поединци.

„Католичките аристократи, конзервативните технолошки елити и филантропските семејства тивко ги промовираат доктрините и радикалните агенди за да влијаат врз мејнстрим политиката. Нивните пари финансираат сè, од кампањи против абортус до програми за обука на елита за следната генерација нелиберални лидери. Нивната религиозна идеологија гради свет базиран на нееднаквост“, се вели во извештајот, во кој се именуваат поединци како Тилман Руш од семејството Сименс или технолошки новобогаташ, Чехот Марек Шпанел. Европските аристократи, длабоко потопени во антиродовата политичка сцена, дејствуваат од Германија, Франција, Белгија, Русија и Унгарија.

„Тие имаат општ презир кон демократијата и либералните вредности, светоглед базиран на религиозната легитимација на наследената социјална, политичка и економска нееднаквост“, авторите на извештајот го објаснуваат нивното вклучување. Меѓу нив се издвојува германската принцеза Глорија фон Турн унд Таксис, која го величи Путин и се бори „против кондоми за млади луѓе, против абортус и го негира човечкото влијание врз климатските промени“. Тежи три милијарди евра, е најголемиот земјопоседник во Германија и претставува „центар на широка меѓународна мрежа на крајно десничарски политички актери“.

Повеќето аристократи потекнуваат од Хабсбуршката линија. Тие првенствено му служат на Виктор Орбан за неговите политички интереси. И овој извештај потврдува дека Орбан станал најважниот донатор на крајно десничарските организации (партии и здруженија) во Европа. Благодарение на фондациите што ги создаде со пари извлечени од јавни претпријатија, тој потрошил 172 милиони евра за антиродови иницијативи од 2019 до 2023 година. „Овие (унгарски) фондации функционираат како тинк-тенкови, медиумски платформи и организации за застапување, спроведувајќи истражувања, објавување и лобирање во согласност со идеолошката агенда на премиерот “.

Во исто време, владата мобилизира невладини организации за да симулираат автономно граѓанско општество, кое потоа ги здружува силите со транснационални антиродови платформи за да го засили идеолошкиот дострел на Унгарија во странство“, се вели во студијата, во која авторите ја наведуваат мрежата на Орбан како „значајна закана за европските демократски норми и родовата еднаквост“. Тие исто така споменуваат конкретни примери за кои пишувавме и пред неколку месеци: организациите под негова контрола ги здружија силите со полскиот Ордо Јурис и Американската фондација за наследство за да создадат и промовираат план за „реформа“ на ЕУ, или поточно уништување на нејзините институции, моделиран според администрацијата на Трамп.

Покрај партијата на унгарскиот премиер, извештајот истакнува дека крајно десничарските партии во Европа станаа фокус на антиродови мобилизации. Политички опции како шпанскиот Вокс, Италијанците од Браќа за Италија, Полјаците од Право и правда, Националниот фронт од Франција или АфД од Германија ја користат својата зголемена популарност за да ги шират идеите и интересите на довчерашните маргинални антиродови организации.

Сепак, нивниот најголем дострел е видлив во Брисел. Постојат три клучни конзервативни политички групи, Европските конзервативци и реформисти (ECR) контролирани од Италијанци и Полјаци, Европската христијанска политичка партија (ECPP) и Патриотите за Европа, во кои Унгарците на рбан и партиите од Австрија и Чешка.

Наведените групи, составени од најважните десничарски партии во Европа, ги користат своите политички фондации финансирани од европскиот буџет како најголем мегафон за антиродовото движење. Целата операција помеѓу политиката и крајно десничарскиот активизам најдобро ја отелотворува Стјепо Бартулица. Во овој извештај, тој е наведен, заедно со Жељка Маркиќ, меѓу 17 клучни фигури во целото антиродово движење. Покрај тоа, тој е опишан како водечки „антиродов глас во Европскиот парламент“.

Благодарение на фондацијата ECR на која припаѓа, Бартулица коорганизираше конференции во Хрватска со највлијателните ултраконзервативни движења во светот. Минатата година, тој стана и претседател на Политичката мрежа за вредности, една од најголемите лобистички организации од ваков вид. Нивните конференции и активности редовно и со години беа финансирани од фондации контролирани од Орбан. Бартулица на тој начин го достигна врвот на глобалното ултраконзервативно движење, поврзувајќи ги најблиските соработници на Трамп со европски политичари и активисти од крајно десничарската средина.

„Ова е софистицирано, мултидимензионално движење кое комбинира религиозен жар, политичка стратегија, институционална моќ, производство на знаење и меѓународно влијание со цел да се врати деценискиот напредок во областа на родовите и сексуалните права“, предупредуваат авторите на студијата, која исто така забележува некои промени во стратегиите на анти-родовите организации. Пред повеќе од десет години, тие ја изградија мрежата Агенда (која ја координира Маркиќ), страници за петиции и спроведоа класични конфронтации против правото на абортус.

Денес, ефикасното користење на социјалните мрежи, сопствените медиуми, основањето на ПР компании и трансатлантските организации е на дело. Тие исто така почнаа да создаваат еден вид алтернативни системи, псевдонаучни услуги вкоренети во религиозни догми, преку кои тие „ги таргетираат младите луѓе, бремените жени и ЛГБТ заедницата со цел суптилно да ја поткопаат достапноста на контрацепција, абортус, сексуално образование и истополови врски“.

Во отсуство на јавна поддршка во европските земји за целосна забрана на абортус, тие сè повеќе воспоставуваат кризни центри за бремени жени, како во случајот со Хрватска, каде што жените „реагираат и се погрешно информирани за нивните здравствени и законски права. На овој начин, тие се обесхрабрени без законски измени“. Друг начин е да се „нормализира приговорот на совеста, да се спроведат задолжителни периоди на чекање, задолжително советување и да се намалат ограничувањата на гестациската возраст“.

„Иако законскиот пристап до абортус е сè уште на хартија, овие ограничувања произведуваат де факто недостапност, што е очигледно во земји како Хрватска, каде што нерегулираниот приговор на совеста ги направи одредбите за абортус бесмислени“, се вели во студијата.

Реториката на борбата за поткопување на правата на гејовите исто така се промени. Анти-геј одредбите што се гледаат во Полска и Унгарија беа воведени под покровителство на борбата против „родовата идеологија“ или „заштитата на децата“, со што „се нормализираат дискриминаторските политики во мејнстрим дискурсот“.

Друг правен тренд увезен од Америка стана забележлив и во Европа. Ова се псевдо-медицински практики што ги спроведуваат организации како што е Меѓународната фондација за терапевтски и советнички избор (IFTCC). Тие се спротивставуваат на забраните за штетни и неефикасни процедури за „конверзија“ на геј популацијата. Тие ги нарекуваат „реинтегративни терапии“ и ја бранат нивната употреба на суд, тврдејќи дека ваквите забрани ги поткопуваат човековите права и слободи.

Алтернативните наставни програми во јавните училишта се сè почести. Наместо сеопфатно сексуално образование, чие воведување беше одамна запрено во Хрватска, Светската младинска алијанса успешно ја нуди наставната програма „Човечко достоинство“ низ цела Европа со години, која всушност учи „католичка сексуална етика“, спротивно на упатствата на Светската здравствена организација. Пред десет години, Хрватска беше пилот-земја во која беше воведена оваа програма.

Уште порано, тука беше имплементирана поврзана образовна програма од организацијата „Тин Стар“, што предизвика скандал во Австрија во 2018 година откако протечени документи открија дека децата биле учени дека мастурбацијата поттикнува „егоцентричност, зависност и вина“, додека хомосексуалноста била прикажана како „аберација“ што може да се третира со терапија, групи за поддршка и пастирска грижа. И покрај сомнителните ефекти, ваквите проекти станаа присутни во речиси сите европски земји. Авторите на студијата забележуваат дека „подемот на овие услуги е придружен со поширок јавен скептицизам кон медицината, што е очигледно во движењата против вакцинација и дрога“.

На глобално ниво, „европските актери, заедно со американската христијанска десница, станаа клучни играчи во глобалните кампањи против родовите, сексуалните и репродуктивните права“. Меѓународните норми за човекови права станаа нивни главни цели. Европските организации како што се CitizenGO, Ordo Iuris или Светската младинска алијанса влијаат врз телата на ОН за правата на жените, спротивставувајќи се на сеопфатното сексуално образование со години. Тие исто така се спротивставуваат на какво било споменување на абортусот во истата реченица како и на човековите права.

Во повеќе европски земји, тие го блокираа воведувањето на Истанбулската конвенција, организирајќи протести под покровителство на обвинувања за „родова идеологија“. Тие, исто така, го предводеа бунтот против договорот меѓу Европа и африканските земји затоа што во него се споменуваше родовата еднаквост. Тие тврдеа дека ова „ја отвора вратата низ која ЕУ ќе ја протурка ЛГБТ агендата“, т.е. „идеолошки неоколонијализам“ врз африканското население. Иронично, во исто време, истите организации започнаа тотална кампања на африканскиот континент, промовирајќи во некои случаи доживотни казни за геј лица.

Извор: PortalNovosti

Превод: Мила Макаровска