Извештај на Советот на Европа за положбата на малцинствата во Србија

Во периодот 2022-2025 година Србија не ја подобрила значително употребата на малцинските јазици во јавниот живот, и покрај формалните можности што ги даваат законите, се нагласува во извештајот за евалуација на експертите на Советот на Европа кои се занимаваат со прашањето за положбата на националните малцинства во земјите-членки.

Во областа на образованието, ситуацијата останува непроменета: буњевачкиот, чешкиот, германскиот, македонскиот, ромскиот, украинскиот и влашкиот јазик се уште се изучуваат претежно преку предметот „Мајчин јазик со елементи на национална култура“, само два часа неделно, е наведено во извештајот.

Сепак, таков обем на настава, според Одборот на експерти, не ги исполнува минималните стандарди пропишани со европската Повелба за регионални или малцински јазици ратификувана и од Србија и стапи во сила во 2006 година.

Кога станува збор за администрација, како што е наведено во извештајот, формалната можност за поднесување барања до државните органи на малцинските јазици постои во одредени локални филијали на Даночната управа, полицијата и Фондот за пензиско и инвалидско осигурување. Сепак, во текот на набљудуваниот период, мал број граѓани кои зборуваат малцински јазици ја искористиле таа можност, се наведува во извештајот.

Покрај тоа, голем број административни обрасци се уште не се преведени, меѓу кои и оние за лична карта, пасош, возачка и сообраќајна дозвола, регистрација на возила, регистрација на живеалиште, дозвола за оружје и престанок на државјанство.

Натписи на малцинските јазици постојат во одредени институции – Даночната управа, Трезорската управа и институциите во системот на Министерството за труд – но се уште станува збор за ограничен опфат.

Панелот на експерти заклучува дека општата слика е непроменета – иако постојат формални можности, тие се слабо користени, а клучните документи и услуги се уште не се достапни на сите јазици заштитени со Повелбата