Како да заштедите електрична енергија
Кога деновите стануваат пократки, а надвор е ладно или дождливо, се чувствуваме удобно дома. Соодветното осветлување создава пријатна атмосфера, можеби готвиме нешто вкусно и гледаме серија, филм или играме компјутерски игри. Веројатно се тушираме и потопло и подолго отколку во лето или се капеме.
Но, сето ова чини електрична енергија, а со тоа и пари – и колку повеќе електрична енергија користиме, толку повеќе испуштаме јаглерод диоксид (ЦО2) што е штетен за климата.
Додека Германија во 2024 година генерираше речиси 60 проценти од својата електрична енергија од обновливи извори на енергија, а обновливите извори учествуваа со 34,3 проценти од глобалниот микс на електрична енергија, остатокот дојде првенствено од фосилни горива што се штетни за климата, како што се јагленот и природниот гас.
Но, каде може да се заштеди најмногу електрична енергија, а со тоа и да се заштити климата?
Заштедете електрична енергија и ЦO2 со лаптоп наместо со компјутер
Прво, заштедете таму каде што најмногу трошиме. А во германските домаќинства, тоа се комуникацијата и забавата, што значи телевизори, компјутери, играчки конзоли и сè што оди со нив. Речиси една третина од нашата потрошувачка на електрична енергија доаѓа од ова.
Користењето лаптоп испушта до 25 килограми помалку ЦO2 отколку користењето компјутер. Тоа се преведува во заштеда од околу 25 евра годишно. Таблетите и мобилните телефони трошат уште помалку електрична енергија.
Можеме да заштедиме уште десет проценти со затемнување на екранот и брзо ставање на уредите во режим на мирување. Каблите за полнење исто така треба да бидат исклучени, а Wi-Fi идеално треба да се исклучи преку ноќ и за време на одморите.
Најдобри совети за климата: Не го заменувајте вашиот мобилен телефон и компјутер со најновиот модел, туку користете ги што е можно подолго, отфрлете ги старите уреди и идеално купувајте нови половни. Најголемото влијание врз животната средина доаѓа од нивното производство и отстранување.
Кога станува збор за телевизори: Колку е поголем екранот, толку е потребна повеќе електрична енергија. Плазма екраните бараат повеќе енергија од уредите со ЛЕД позадинско осветлување.
Значителен потенцијал за заштеда при туширање и миење раце
Тековните бројки за Германија, пресметани од непрофитниот интернет портал „Штромшпигел“, покажуваат дека греењето на водата со електрична енергија троши многу енергија.
Слушалката за туширање со регулиран проток на вода, за заштеда на вода, е многу ефикасна во овој поглед. Ја намалува количината на вода што излегува од тушот во минута. Колку помалку вода се загрева, толку помалку енергија е потребна.
Ако некое лице се тушира трипати неделно, може да заштеди просечно 126 килограми ЦO2 годишно – и околу 72 евра – со туш-слушалка за заштеда на вода. Ако водата се загрева со природен гас, се заштедуваат 88 кг ЦO2 и 21 евро. Дополнителен потенцијал за заштеда: пократки туширања.
Миењето на рацете со ладна вода заштедува многу енергија и ЦO2 – тоа е уште похигиенско од миењето со топла вода. Важно: миењето со сапун треба да трае најмалку 20 секунди, без оглед на температурата.
Според Германската сојузна агенција за животна средина, миењето раце со топла вода предизвикува просечно 141 кг емисии на ЦO2 годишно – врз основа на 14 миења на рацете дневно, со потрошувачка на вода од два литра секој пат, и ако водата се загрева со електрична енергија.
Домашните апарати како енергетски потрошувачи
Нашите домашни апарати се втор најголем потрошувач на енергија во германските домови и станови. Машините за перење, сушарите, фрижидерите и замрзнувачите се одговорни за околу една четвртина од нашата потрошувачка на електрична енергија.
Особено е вредно да се провери потрошувачката на енергија на фрижидерите и замрзнувачите што работат континуирано. Многу апарати сега имаат етикета што покажува колку енергија трошат.
Ако некој апарат сè уште работи добро, неговата замена генерално не е еколошки исправна. За фрижидер, ова има смисла само ако троши повеќе од 240 kWh електрична енергија годишно. За фрижидери-замрзнувачи, ограничувањето е 340 kWh годишно.
Во двата случаи, нов апарат со најдобра оценка за енергетска ефикасност го компензира влијанието врз животната средина од неговото производство и отстранување. Ова го пресмета непрофитната организација Институт за применета екологија.
Сепак, потребни се неколку години за куповната цена да се надомести преку заштедите на трошоците за електрична енергија. Важно при купување нов апарат: Бројките за потрошувачка се уште поинформативни од оценките за енергетска ефикасност.
Како општо правило: полупразен фрижидер троши многу повеќе енергија од полн – затоа не купувајте поголем отколку што ви е потребно. Секогаш брзо затворајте ја вратата и редовно одмрзнувајте го замрзнувачот.
ЛЕД светилки: Енергетски најефикасното светло
Цели 13 проценти од нашата електрична енергија дома трошиме за осветлување. ЛЕД светилките можат да заштедат значителна количина енергија.
Тие се над 80 проценти енергетски поефикасни од сијалиците и траат петпати подолго од конвенционалните штедливи светилки. Заменувањето на сијалицата од 60 вати со ЛЕД светилка заштедува просечно 21 евро и 24 кг ЦO2 годишно. Заменувањето на штедлива светилка заштедува околу две евра годишно и избегнува околу три килограми стакленички гасови.
Балконски соларни панели: Обновлива енергија за сите!
Сепак, ЛЕД светилките се доста скапи. Затоа, иако заштедуваат помалку пари, тие заштедуваат значителна количина ЦO2.
Најевтината електрична енергија е зелената електрична енергија
Заштедуваме особено голема количина на стакленички гасови кога ја добиваме нашата енергија од вистински добавувачи на зелена електрична енергија. Ова е затоа што тие градат нови ветерни турбини или соларни електрани, со што се осигурува дека уделот на домашно произведената зелена електрична енергија се зголемува.
Според Германската сојузна агенција за животна средина, едночлено домаќинство со 47 квадратни метри простор за живеење заштедува просечно околу 710 кг стакленички гасови годишно. Нашите соседи од три лица заштедуваат 1470 кг. Овие бројки се пресметани под претпоставка дека водата се загрева со електрична енергија во двата случаи.
Секој што има современ броило за електрична енергија, таканаречен паметно броило, кое ја мери потрошувачката на електрична енергија на секои 15 минути, може да размисли за избор на динамична тарифа за електрична енергија.
Кога има многу зелена електрична енергија во мрежата, електричната енергија е особено евтина, бидејќи обновливата енергија има најниски трошоци за производство. Со пресметувањето на секои 15 минути, финансиски е исплатливо да се користи електрична енергија секогаш кога е „зелена“ – на пример, за полнење електричен автомобил или за складирање на електричната енергија во батерија.
Енергетска транзиција – еве како тоа можете сами
За борба против климатските промени, можеме да трошиме електрична енергија од обновливи извори на енергија, дури и без паметни броила или електрични автомобили. Во Германија, онлајн порталот Peakpick може да помогне во ова. Тој врз основа на цените на берзата на електрична енергија пресметува колку зелена електрична енергија е достапна во одредено време.
Таканаречениот „соларен семафор“ исто така го покажува уделот на зелена електрична енергија во мрежата. Развиен е од Институтот Фраунхофер за системи за соларна енергија.
Кога миеме, печеме или чистиме со правосмукалка кога има многу достапна обновлива енергија, исто така го намалуваме оптоварувањето на електричната мрежа. Премногу електрична енергија може да ја преоптовари мрежата, принудувајќи, на пример, исклучување на ветерните турбини. Побарувачката за електрична енергија е помала, особено за време на викендите кога многу индустриски постројки не работат.
Сепак, уште покорисни се апликациите што го прикажуваат регионално достапниот удел на зелена електрична енергија. Ова е затоа што Германија сè уште нема далноводи што ги поврзуваат северот и југот. И кога по должината на северните брегови се генерира многу енергија од ветер, енергијата од јаглен може да биде примарен достапен извор на електрична енергија на југот.
Без динамична тарифа за електрична енергија, користењето на „зелена“ енергија нема да има позитивно влијание врз нашата сметка за електрична енергија, но ние ќе ја поддржиме енергетската транзиција и со тоа борбата против климатската криза што му се заканува на човештвото. (dw)
