Бугарија тивко го омекнува ставот пред разговорите: Оценка на новинар од Софија
Новинарот Ангел Петров, во колумна за „Призма“ нагласува дека не е толку важно што содржат заклучоците од неодамнешниот Консултативен совет за безбедност на Бугарија, затоа што поважно е што тие не содржат: „Додека заклучоците ја содржат рамковната позиција, на пример, во нив директно не се споменува темата за историјата“
Состанокот за Северна Македонија што го свика претседателот на Бугарија, Румен Радев, неколку дена пред посетата на премиерот Кирил Петков на Скопје, на кој се собраа претставниците на владата и на политичките партии, се сметаше за обид на Софија да ги договори своите „црвени линии“ во пресрет на клучната средба за иднината на разговорите. Се чинеше дека заклучоците на Консултативниот совет за национална безбедност беа срочени за да ѝ помогнат на земјата да ги издржи сите европски и американски притисоци врз Бугарија, со цел да го повлече своето вето за почетокот на преговорите за пристап на Северна Македонија во ЕУ. Но, зад возвишената реторика за одбрана на националните интереси на Бугарија, исто така се навестува нова динамика, која би можела да ја одреди судбината на идните разговори меѓу новите влади во Софија и Скопје, пишува во колумна за „Призма“ Ангел Петров, новинар и уредник од Софија.
Во колумната насловена „Бугарија тивко го омекнува ставот пред разговорите“, се посочува дека, како што преодната влада назначена од претседателот Радев го презеде управувањето од Бојко Борисов, а подоцна беше заменета со коалицијата предводена од Петков, фокусот на бугарските барања се смени.
„За време на привремената влада од мај до декември 2021 година, други билатерални прашања, неповрзани со историјата, имаа приоритет во дискусиите со Скопје и со Брисел. Говорот на омраза во Северна Македонија против Македонците што се сметаат себеси за Бугари, неуспехот на Северна Македонија да гарантира дека нема да ги дискриминира Бугарите и недостигот од соработка во многу сектори, од инфраструктурата до културата, го зајакна аргументот на Софија дека Северна Македонија не го почитува историскиот билатерален договор од 2017 година, кој донесе големо затоплување во меѓусебните односи. Откако Петков ја презеде власта, тој не се откажа од барањата на претходната бугарска влада, туку побара нов пристап во дијалогот. Тој тврдеше дека, иако историскиот спор остана важен, тој е само едно од многуте прашања за кои сака да се разговара во пет меѓувладини „работни групи“, за економија, инфраструктура, интеграција во ЕУ, историја и култура. Петков предвиде шестмесечен формат, кој треба да заврши со договор, со што ќе се излезе од ќор-сокакот“,наведува авторот.
Според Петров, пред доаѓањето на Петков на власт, претседателот Радев си постави своја агенда.
Позајмувајќи го националистичкиот тон што ја рефлектираше јавната поддршка во Бугарија за да се задржи притисокот врз Северна Македонија и користејќи фрази како ‘дебугаризација на Северна Македонија’, тој го вклучуваше алармот за различни чувствителни прашања, како што се правата на Бугарите во Северна Македонија. Два дена откако Петков ја презеде функцијата, Радев побара Бугарите да бидат вклучени во Уставот на Северна Македонија како услов за Бугарија да го укине ветото за нејзините пристапни преговори. Тој отиде дотаму што го предупреди Петков, кој веќе е задолжен за решавање на проблемот, да не поставува рокови за разговори и да не подлегне на притисокот пред Скопје да исполни сет критериуми – став што го делат и партиите во коалицијата на Петков“,наведува бугарскиот новинар.
Тој оценува дека состанокот на Советот за Безбедност ја подгреа загриженоста дека Радев сака да му ги врзе рацете на Петков пред неговата посета на Скопје за своја политичка корист – прв предизвик за авторитетот на новиот премиер. На почетокот на средбата, претседателот ја потврди потребата од почитување на рамковниот став за 2019 година, барањето етничките Бугари да бидат вклучени во Уставот на Северна Македонија и потребата да се одржи единството меѓу политичките партнери за Северна Македонија – принцип што во суштина ја задушуваше секоја можност за напредок. Но, кога Радев ги претстави препораките на Советот до владата и парламентот, тонот се смени.
„Ова е важно – не поради она што содржеа заклучоците на Советот, необврзувачки текст од седум точки договорен меѓу политичките играчи – туку поради она што не содржеа. Додека заклучоците ја содржат рамковната позиција, на пример, во нив директно не се споменува темата за историјата“, нагласува новинарот од Софија во колумна за „Призма“.
