Членките на ЕУ имаат пет години да се подготват за војна со Русија, според воениот план што ЕК ќе го претстави денеска

Членките на Европската унија имаат пет години да се подготват за војна, според воениот план што Европската комисија ќе го презентира денеска.

„До 2030 година, Европа мора да развие доволно силна одбранбена позиција за веродостојно да ги одврати своите противници и да биде подготвена да одговори на каква било агресија“, се наведува во нацрт-планот што министрите за одбрана ќе го дискутираат пред Комисијата да го презентира.

Планот, во кој имаа увид од Политико, потоа ќе биде испратен до европските лидери на разгледување следната недела.

„Документот наречен „Патна карта за одбранбена подготвеност 2030“ е знак за растечката улога на ЕУ во областа на одбраната, како реакција на војната на рускиот претседател Владимир Путин против Украина и нејасната позиција на поранешниот американски претседател Доналд Трамп за европската безбедност.

„Милитаризирана Русија претставува трајна закана за европската безбедност во догледна иднина“, според документот првично објавен од Блумберг.

Иако земјите-членки брзо ги зголемуваат своите буџети за одбрана, голем дел од тие трошоци остануваат високо национални, што доведува до фрагментација, зголемување на трошоците и недостаток на интероперабилност, се вели во документот од 16 страници.

ЕК ги охрабрува главните градови на земјите-членки заеднички да набавуваат оружје и сака најмалку четириесет проценти од набавките за одбрана да бидат заеднички договори до крајот на 2027 година – во споредба со помалку од една петтина денес. Планот, исто така, предвидува дека до 2028 година, најмалку педесет и пет проценти од купувањата на оружје ќе доаѓаат од европски и украински компании, а до 2030 година, најмалку 60 проценти.

Клучни приоритети

Документот детално ги опишува голем број приоритетни области. Една од главните цели е да се пополнат одбранбените капацитети. на ЕУ во девет области – воздушна и ракетна одбрана, воена мобилност, артилериски системи, вештачка интелигенција и сајбер безбедност, ракети и муниција, беспилотни летала и системи против беспилотни летала, копнена борба, поморска одбрана и таканаречената „поддршка на борбените способности“.Во планот се споменува и важноста на одбранбената подготвеност и улогата на Украина, која треба да биде тешко вооружена и да се претвори во еден вид „челичен еж“ што може да ја одврати руската агресија.

Рокови за три клучни проекти

Источна стража – интеграција на копнени, воздушни и системи против беспилотни летала за заштита на источниот дел од Европа, вклучувајќи го и „Европскиот ѕид од беспилотни летала“ неодамна предложен од Комисијата;

Европски воздушен штит – создавање на повеќеслоен систем за воздушна одбрана;

Одбранбен вселенски штит – заштита на европските вселенски ресурси.

Комисијата се надева дека лидерите на ЕУ ќе ги одобрат трите проекти до крајот на годината.

Според нацртот, сите приоритетни проекти треба да бидат започнати во првата половина на 2026 година, додека до крајот на 2028 година треба да бидат завршени договорите и да се обезбеди финансирање за решавање на најитните недостатоци.

Комисијата, исто така, сака да направи проценка на индустрискиот капацитет потребен за пополнување на празнините и идентификување на ризиците и тесните грла во синџирите на снабдување со клучни суровини. Ова би можело да предизвика контроверзии, бидејќи европската индустрија традиционално не сакаше да споделува податоци за производството и синџирот на снабдување со Брисел.

Финансирање

Според планот, ЕУ ќе помогне во мобилизирање до 800 милијарди евра за одбрана, вклучувајќи 150 милијарди евра преку програмата SAFE (кредити за оружје), 1,5 милијарди евра од Европската програма за одбранбена индустрија (која сè уште е во процес на преговори), средства од Европскиот фонд за одбрана и средства од следниот повеќегодишен буџет што стапува на сила во 2027 година.

Документот нагласува дека земјите-членки ќе ја задржат контролата врз својата национална одбрана.

„Земјите-членки се и ќе останат суверени во однос на својата национална одбрана“.

И покрај таа формулација, некои земји сè уште изразуваат загриженост за поголемата улога на ЕУ во областа на одбраната, што традиционално е одговорност на национални влади.

Планот, кој е подготвен од летото, има за цел да ги земе предвид загриженостите на сите членови, а не само на оние кои се чувствуваат најзагрозени од Русија.

Во согласност со интересите на јужноевропските земји како што се Италија и Шпанија, документот наведува дека Европа не смее да биде слепа за заканите што доаѓаат од други делови на светот, споменувајќи ги Блискиот Исток и Африка.

Нацртот, исто така, нагласува дека ЕУ ќе соработува тесно со НАТО. Алијансата и некои национални влади изразуваат загриженост дека Брисел би можел да воспостави паралелни структури што би можеле да ги комплицираат одбранбените планови, наместо ефикасно да се интегрираат со НАТО.

Конечната цел на планот е да ѝ овозможи на ЕУ поголема стратешка независност во сè понеизвесна ситуација.

„Авторитарните држави сè повеќе се стремат да влијаат врз наш