Северна Македонија е помеѓу одредено и умерено ниво на подготовка и не постигна никаков напредок во превенцијата и борбата против корупцијата. Корупцијата останува распространета во многу области и е прашање што предизвикува сериозна загриженост, стои во извештајот на Европската комисија за Македонија во делот на борба против корупцијата.

– Трагедијата од 16 март 2025 година во Кочани, за време на која пожар изгоре во клуб, при што загинаа 62 лица, а над 190 беа повредени, откри трајни системски предизвици во врска со спроведувањето на антикорупциските мерки. Превентивните мерки и ефикасното потиснување на корупцијата треба да се подобрат. Обвинението изречено против претседателката на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК), што доведе до нејзина оставка, го доведе во прашање кредибилитетот на институцијата. ДКСК треба проактивно да дава насоки за политиката за спречување на корупцијата, да открива и пријавува наводни случаи на корупција и да ја зголемува својата ефикасност во проверката на анкетите за имотна состојба и надзорот врз финансирањето на изборните кампањи. Паралелно, нивните препораки треба ефикасно да се следат.

Јавното обвинителство, истражните центри и единиците за спроведување на законот треба да регрутираат специјализиран персонал и да добиваат финансиска поддршка. Случаите на корупција на високо ниво често доживуваат одложувања, достигнуваат рок на застарување или резултираат со минимални казни, што го зајакнува скептицизмот на јавноста за ефикасноста на борбата против корупцијата. Потребни се и целни проценки на ризикот и специфични мерки за справување со корупцијата во најранливите сектори.

Препораките на Комисијата од минатата година не беа разгледани и затоа остануваат валидни. Во наредната година, Северна Македонија треба особено:

→ да усвои нов Кривичен законик во согласност со законодавството на ЕУ и меѓународните стандарди. Да го подобри својот увид во случаите на корупција на високо ниво – со навремени, професионални и транспарентни проактивни истраги, гонења, конечни пресуди и враќање на средства, вклучувајќи конфискација на криминален имот, конфискација базирана на вредност, продолжена конфискација и конфискација од трети страни;

→ да ја подобри имплементацијата на националната стратегија за спречување на корупцијата и судирот на интереси, да се справи со препораките на Групата на држави против корупцијата на Советот на Европа (ГРЕКО) и да ја изготви новата антикорупциска стратегија за 2026-2030 година;

→ да додели доволно човечки и финансиски ресурси, вклучително и финансиски експерти, на: Јавното обвинителство и Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, за да се обезбеди ефикасна одговорност во случаите на корупција на високо ниво и Државната комисија за спречување на корупцијата, за да се подобри проверката на анкетните листови за имотот и надзорот врз финансирањето на изборните кампањи, стои во извештајот на ЕК