ЕУ не смее да ги изневери своите ветувања за Западен Балкан
Потребен е многу поцврст и поконзистентен пристап од ЕУ
Иако политиката на проширување на Европската унија ќе биде на дневен ред на Европскиот совет оваа недела, војната што беснее во Украина ќе стави најголем фокус на апликацијата на Украина за членство, заедно со онаа на Молдавија и Грузија, ја пренесува Balkan Insight колумната на поранешен амбасадор на ЕУ во Македонија, Ерван Фуере.
(…)
Доколку не се случи чудо во последен момент, Бугарија ќе го задржи своето вето против Северна Македонија од причини кои немаат никаква врска со критериумите поставени за членство во ЕУ.
Иако двете земји потпишаа Договор за пријателство, добрососедство и соработка во 2017 година, со кој беше формирана заедничка комисија за историски и образовни прашања, тој имаше мало влијание врз поттикнувањето доверба меѓу нив.
Бугарија, земја членка на ЕУ од 2007 година, инсистира Северна Македонија да ја прифати бугарската верзија на настаните за време и по Втората светска војна, како и нејзиното тврдење дека македонскиот јазик не постоел пред 1944 година. Исто така, бара од северномакедонската влада да го измени својот устав со цел да се признае постоењето на бугарско малцинство во Северна Македонија.
Нема реципроцитет во ова последно барање, и покрај повторените пресуди на Европскиот суд за човекови права во Стразбур со кои се повикува Бугарија да го признае македонското малцинство во Бугарија, што последователните бугарски влади го игнорираа.
Однесувањето на бугарската влада во наметнувањето на своето вето од чисто домашни политички причини е спротивно на сето она за што се залага ЕУ и го занемарува примерот на европскиот проект за надминување на наследството од војната и создавање мировен процес заснован на помирување и владеење на правото.
Со воведувањето на поимите за историја и идентитет како дел од процесот на пристапување, Бугарија ги поткопува критериумите и принципите на условеност на кои се заснова пристапот во ЕУ од 1993 година. ингеренциите за политика во најблиското соседство.
Ако Бугарија успее во својот пристап, ќе и нанесе смртен удар на агендата за проширување на ЕУ за Западен Балкан. Отровот што го пропагираат бугарските барања веќе се шири низ регионот, со гласови, особено во Хрватска, кои повикуваат на воени репарации и решавање на други спорови по распадот на Југославија.
Колку повеќе оваа трансформативна сила го губи својот кредибилитет и колку е попролонгирана неизвесноста во намерите на ЕУ кон Западен Балкан, толку потешко ќе биде да се одржи мотивацијата за многу потребните реформи во регионот. Постојните раседни линии, засновани на сецесионистички закани, меѓуетнички тензии и националистичка реторика, зголемена корупција и мрежи на трговија со дрога и луѓе, само ќе се влошат, што ќе доведе до зголемена несигурност.
Потребен е многу поцврст и поконзистентен пристап од ЕУ, користејќи ги сите дипломатски алатки со кои располага. Она што постои во моментот, барем во случајот со бугарскиот ќор-сокак, е токму спротивното, со последователни добронамерни земји-членки кои ги користат нивните шестмесечни претседателства на Советот за да се обидат да најдат компромиси во последен момент. искористат.
…
