Клучни пораки од самитот на БРИКС: Осуда на нападите врз Иран и Газа, но и за Украина поради ракетните напади на Русија
Лидерите на БРИКС остро го осудија бомбардирањето на Иран извршено од САД и Израел во јуни, нарекувајќи го „флагрантно кршење на меѓународното право“, додека изразија силна поддршка за создавање палестинска држава.
Но, заедничката декларација, објавена на самитот во бразилскиот град Рио де Жанеиро, главно ја премолче големата војна, која сега е во четвртата година а во која Русија, еден од основачите на БРИКС, е агресор: војната во Украина. Наместо тоа, таа ги критикуваше украинските напади врз руска територија.
Внимателно формулираната декларација, објавена во услови на ескалација на трговските тензии со САД, ги осуди агресивните економски политики без директно да го спомене американскиот претседател Доналд Трамп. Речиси сите 10 членки на БРИКС, блок на земји во развој, во моментов се вклучени во чувствителни трговски преговори со САД и се обидуваат да ги наметнат своите ставови без да предизвикаат дополнителни тензии.
Трамп одговори на декларацијата на БРИКС во рок од неколку часа, предупредувајќи на својата платформа Truth Social дека земјите што ќе се приклучат на она што тој го нарече „антиамериканска политика“ ќе се соочат со дополнителни тарифи.
„На секоја земја која ќе се приклучи на антиамериканската политика на БРИКС ќе и биде наплатена дополнителна царина од десет проценти. Нема да има исклучоци од оваа политика“, напиша Трамп.
Првиот самит на БРИКС се одржа во 2009 година, а се собраа лидерите на Бразил, Русија, Индија и Кина. Јужна Африка се приклучи во 2010 година, а блокот оттогаш стана главен глас на Глобалниот Југ.
Минатата година, Индонезија, Египет, Етиопија, Иран и Обединетите Арапски Емирати се приклучија на групата, дополнително проширувајќи го своето влијание и претворајќи го блокот во група од 10 држави.
Постои растечки интерес од земјите во развој за приклучување кон блокот, при што повеќе од 30 од нив чекаат ред за членство. Се очекуваше Аргентина да се приклучи, но ја повлече својата апликација откако ултраконзервативниот претседател Ксавиер Мајли, сојузник на Трамп, ја презеде функцијата во декември 2023 година.
Самитот во Рио го водеше бразилскиот претседател Луиз Инасио Лула да Силва. Повеќето од другите земји-членки беа претставени од нивните лидери, со три исклучоци: претседателите на Кина, Си Џинпинг, Русија, Владимир Путин и Иран, Масуд Пезешкијан, кои не допатуваа во Рио.
Си присуствуваше на сите претходни самити на БРИКС откако ја презеде функцијата во 2013 година, додека Путин ги избегнува повеќето меѓународни патувања откако Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде налог за негово апсење поради неговата улога во војната против Украина во март 2023 година. Бразил е членка на МКС и според Римскиот статут, со кој се основа судот, ќе биде должен да го уапси Путин доколку тој ја посети.
БРИКС преку соопштение, исто така, ги поздрави Белорусија, Боливија, Казахстан, Куба, Нигерија, Малезија, Тајланд, Виетнам, Уганда и Узбекистан како нови земји-партнери на групата – статус што ги става веднаш под полноправното членство и му овозможува на блокот да ја зголеми соработката со нив.
