Крахот на човекот од доверба на Зеленски: Јермак поднесе оставка, Киев во политички вртлог
Шефот на кабинетот на украинскиот претседател Володимир Зеленски и негов најблизок советник, Андриј Јермак, поднесе оставка во петокот, само неколку часа откако Националното биро за борба против корупцијата (NABU) изврши претрес во неговите простории. Јермак, кој изгради досега невидено ниво на моќ во украинската извршна власт и имаше влијание врз парламентот, владата и клучните институции, со години беше една од најконтроверзните фигури во политичкиот систем.
Заради неговата улога „десна рака“ на Зеленски, западните дипломати често го опишуваа како незаменлив, но и како извор на фрустрации. Европски функционери за Kyiv Independent велат дека бил гледан со скепса и во Брисел и во Вашингтон, а во Украина неговата непопуларност била уште поизразена. Според истите извори, токму Јермак го „повлекол куршумот“ кон антикорупциските институции, обидувајќи се да го ослаби NABU во момент кога земјата е погодена од најголемиот корупциски скандал меѓу соработниците на претседателот.
Истражителите тврдат дека Јермак е поврзан со големата шема во државната нуклеарна компанија „Енергоатом“, каде што, според NABU, биле испрани и украдени над 100 милиони долари. Еден од неговите најблиски соработници, Тимур Миндич, беше посочен како организатор на криминалната мрежа, а во јавноста се појавија и видеоснимки на кои, како што тврдат истражителите, се гледаат високи владини личности како примаат мито. Полиција за Kyiv Independent изјавила дека една од луксузните куќи финансирани со парите од оваа шема била наменета токму за Јермак.
Активисти за борба против корупцијата сметаат дека ваквата шема тешко можела да функционира без негово знаење. Според Дарја Калениук, извршна директорка на украинскиот Центар за борба против корупцијата, претседателот Зеленски ќе мора да ги отстрани луѓето од неговиот најтесен круг за да ја докаже сопствената неумешност.
Неговото име со години беше опкружено со обвиненија за мито и злоупотреби, а неколку негови поранешни заменици веќе се гонат или се под истрага за корупција. Критичарите тврдат дека Јермак создал модел во кој ниту една кадровска или институционална одлука не можела да биде донесена без негов благослов. Тој важеше за човекот кој де факто ја води домашната и надворешната политика, а многу дипломатски извори откриваат дека дури и најважните одлуки на претседателот биле оформувани според ставовите на Јермак.
Од повторната победа на Доналд Трамп на изборите, неговата позиција драматично ослабна. Американски официјални лица одбивале да разговараат со него поради неговите блиски врски со претходната администрација во Вашингтон, а украински и европски извори велат дека бил гледан како најмалку посакуван преговарач. И покрај тоа, Зеленски го испраќал да ги води клучните меѓународни разговори и да се сретнува со странски лидери.
Низ годините Јермак се сметаше за центар на моќта околу претседателот, а критичарите тврдат дека секој кој ја засенил неговата позиција бил тргнат настрана. Така беше сменет и популарниот генерал Валериј Залужни, а потоа и вицепремиерот за инфраструктура Александар Кубраков — двајца политички профили кои станале потенцијални конкуренти во јавноста.
Оставката на Јермак претставува најголем политички потрес за администрацијата на Зеленски од почетокот на војната. Украинските аналитичари предупредуваат дека овој чекор може да има сериозни последици за стабилноста на власта, но и за односите со западните партнери, кои одамна бараат посериозна борба против корупцијата.
Извор: skopje1.mk
