Лидерите на ЕУ се согласија за мобилизирање на 800 милијарди евра за одбраната во следните четири години
– Шефовите на држави или влади на членките на Европската Унија на денешниот Самит на ЕУ во Брисел се согласија на „драматично зголемување“ на трошоците за одбраната во следните четири години со цел да ја зајакнат подготвеноста и одбранбените капацитети на Европа, соопштија дипломатски извори.
– Европската Унија планира драматично зголемување на трошоците за одбрана, мобилизирајќи 800 милијарди евра во следните четири години, вклучително и 150 милијарди евра заеми за проекти за оружје и олеснување од фискалните правила за долг на ЕУ со цел инвестирање во одбраната, посочија истите извори.
Тие информираа дека лидерите на ЕУ се согласиле да ги преземат сите неопходни чекори за зајакнување на одбранбената подготвеност на Европа до 2030 година, како и за зајакнување воената поддршка за Украина во услови кога продолжува да се спротивставува на руската инвазија.
Како што јави дописникот на МИА од Брисел, мобилизирањето на 800 милијарди евра за одбраната е дека од Планот „Ревооружување на Европа“, што претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, го промовираше на 4 овој месец.
Со Планот се предвидува создавање на Фонд за инвестиции во одбраната, вклучително и за воена помош за Украина.
– Европа е подготвена да ја преземе својата одговорност. Планот „Ревооружување на Европа“ може да мобилизира близу 800 милијарди евра за безбедна и прилагодлива Европа. Ќе продолжиме тесно да работиме со нашите партнери во НАТО. Ова е момент за Европа. И ние сме подготвени да се засилиме, порача Фон дер Лајен.
Со планот се предлага и создавање на нов Инструмент, преку кој ќе се обезбедат 150 милијарди евра заеми на земјите членки наменети за заеднички инвестиции во одбраната, како за противвоздушна и противракетна одбрана, артилериски системи, проектили, муниција, беспилотни летала и системи за справување со дронови, но и за мерки за кибер одбрана или поголема воена мобилност.
Планот предвидува и можност за користење на средства од буџетот на ЕУ на краток рок наменети за инвестиции поврзани со одбраната, како отстапување од фискалните правила утврдени со Пактот за стабилност и раст на ЕУ, со што на земјите членки би им се овозможило значително зголемување на трошоците за одбрана, без активирање на постапка поради прекумерен дефицит.
Во меѓу време, финскиот премиер Петери Орпо во име на Европската народна партија (ЕПП) порача дека земјите членки на ЕУ што е можно поскоро треба да ја постигнат целта на НАТО за издвојување на одбранбените трошоци на ниво од два отсто од националниот БДП, при што обврзници ќе се користат само „доколку биде потребно“.
Според ставот на ЕПП, за развој на „кредибилна и помалку зависна европска одбранбена индустрија, потребни се дополнителни финансиски алатки“.
– Со оглед на егзистенцијалната природа на европските одбранбени предизвици, ова може да се постигне, на пример, преку заеднички должнички инструменти, доколку е потребно, се додека тие се јасно фокусирани на зајакнување на европската одбрана, особено во областите каде заканата е моментално најакутна, се вели во документот, кој е доставен на денешниот Самит во рамки на расправата посветена на европската одбрана.
Холандскиот премиер Дик Схоуф при доаѓањето на Самитот изјави дека Холандија е конструктивна и ги поддржува предлозите на Европската комисија за зголемување на трошоците за одбраната на Европа, но дека инсистира на обезбедување „одржлив долг“ и се противи на користење на инструментот за издавање еврообврзници.
Покрај Холандија, и Германија се противи на емисијата на т.н. „одбранбените обврзници“ за обезбедување на средства за одбраната.
