Мистеријата на доцнењето на црниот чад: Што навистина се случува зад затворените врати на Конклавата?

Птица го украде шоуто. Еден галеб не се помести од оџакот на Сикстинската капела цели два часа, додека целиот свет чекаше. Првиот црн чад се појави по три часа од почетокот на конклавата, точно во 21 часот, иако се очекуваше веднаш по 19:30.

Според римскиот весник Il Messaggero, никој надвор од кругот на 133 кардинали не може со сигурност да знае што точно се случило, бидејќи гласањето е тајно, а кардиналите се обврзани со апсолутна доверливост. Првиот чад, значи, се појави со значително доцнење во однос на очекуваното.

Постојат неколку хипотези за можните причини:

Доцнење во започнувањето на процедурата

Церемонијата Extra Omnes, која го означува официјалниот почеток на Конклавата со излегување на сите небирачи од Сикстинската капела, започнала во 17:45, многу подоцна од очекуваното. Тоа предизвикало доцнење на целиот след на настани, вклучувајќи го и првото гласање и пуштањето на чадот.

Подолга почетна медитација

Пред гласањето, традиционално кардинал одржува медитација за духовна инспирација. Овој пат таа чест му припаднала на кардинал Раниеро Канталамеса, а се шпекулира дека неговиот говор бил подолг од предвиденото, што придонело за доцнење.

Време за техничко гласање

Иако се работи за едно гласање, процесите на броење траат – секој кардинал пишува име, го предава ливчето, потоа гласовите се бројат и прерабројуваат. Ова може да потрае, особено при првото гласање кога се „крши мразот“.

Логистика и подготовка на чадот

За да се добие јасна боја на чадот, се користат специфични хемикалии. Можни технички проблеми или дополнителни проверки можеле да доведат до доцнење на визуелната појава на чадот над плоштадот Свети Петар.

Можен избор на нов папа во првиот круг

Ова не е случај, но вреди да се напомене дека, иако ретко, е можно новиот папа да биде избран уште во првиот круг. Тогаш следи процес на прифаќање на функцијата, избор на име, облекување на папските одежди, и подготовка за прогласот „Habemus Papam“. Но, со оглед на тоа што беше пуштен црн чад, тоа не се случило.

Што се случуваше зад затворените врати?

Во попладневните часови, џиновски екрани во базиликата Свети Петар за првпат им овозможија на верниците да ја следат церемонијата Extra Omnes онака како што се одвиваше во капелата. Кардиналите, пред карантинот во Конклавата, сѐ уште во домот Света Марта, објавуваа последни пораки. Чилеанецот Чомали и Американецот Долан беа последните што се збогуваа преку мрежата „X“. Надбискупот од Њујорк, пријател на Трамп, напиша: „Драги пријатели, нема да можам да зборувам со вас сѐ додека не видите бел чад.“

Од 133 избирачи, само еден ќе стане папа. Бројот на кардинали избирачи никогаш не бил поголем, а меѓу нив има многу различни визии за тоа што треба да биде Црквата. Никогаш досега не била толку поделена – помеѓу левица и десница, отвореност и традиционализам, сѐ додека папата Франциско не ја донесе новата синодална парадигма.

Обраќањето за „единство“ и напнатоста во капелата

Наутро, за време на мисата Pro Eligendo Pontifice, деведесетгодишниот декан на кардиналите Џовани Батиста Ре, повеќепати ја повтори клучната збор: „единство“. Неговата проповед беше повик на заедништво и надминување на поделбите.

Секој кардинал се поклони пред олтарот на Сикстинската капела и свечено положи заклетва на Евангелието. Изразите на лицата беа сериозни, загрижени – свесни за историската тежина на моментот.

Притисокот е огромен. Поранешниот папа Бенедикт XVI изјави дека додека се броеле гласовите во 2005 година, чувствувал „како да му е ставена гилотина над главата“.

Обично, првото гласање по Extra Omnes не трае долго. Овој пат, според неофицијални информации, проповедта на Канталамеса траела 45 минути – доволно долго за црниот чад да се појави дури во 21 часот, во мрак.

Има и друга хипотеза: можно е гласовите да морале да се прерабројат поради банална грешка – нешто слично се случи и во 2013 година.

Првото гласање секогаш е корисен тест – за покажување на „карти“, идентификација на групи и нивна големина, олеснување на преговорите и фокусирање на кандидатите.

Очекувањата и фаворитите

За денеска се закажани четири гласања – две наутро, две попладне. Бел чад може да се појави околу 10:30 и 17:30, а црн чад во 12:00 и 19:00.

Кардинал Паролин, поранешен државен секретар, добил најмногу гласови – се шпекулира дека бројот достигнува 50. Тој доби и јасна поддршка од кардинал Ре. Ако не биде избран во наредните четири круга, неговите шанси драстично ќе опаднат. Во игра влегуваат имињата Ердо, Тагле и Пицабала.

Проповедта на Ре содржеше повик за избор на папа кој ќе ги брани животот, семејството создадено од маж и жена, и ќе биде глас на сиромашните и маргинализираните.

Чекањето на чадот, кое траеше до 21 часот додека галебите кружеле околу оџакот, конечно заврши. Кардиналите потоа се упатија во домот Света Марта на скромна вечера и неформални разговори.

Оваа конклава се смета за последна вистинска можност за италијанските кардинали повторно да добијат поголема улога во Колегиумот. Денеска има само 19 италијански избирачи и тие се длабоко поделени. Но, како што рекол кардинал Бертоне пред десет дена:

„Од 2013 година немаше италијански папа затоа што бевме поделени. Но овој пат нема да биде така.“ (racin.mk)