Ова е мој хеликоптер и во него ќе правам што сакам!” Хашкиот истражител првпат раскажа детали за летот на Слободан Милошевиќ за Хаг

“Беше 29 јуни 2001. Видовден. Невообичаено топло за самиот почеток на летото. Живата во термометарот се искачи на 32 степени. Клима уредите на територијата на поранешна Југославија сепак повеќе беа исклучок отколку правило. Кевин Кертис, истражител на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија со седиште во Хаг, тој ден се куваше во нивната канцеларија во Белград. На работа и онака со недели се преправаше дека нешто прави пред колегите. Ниту тие знаеја зошто главниот обвинител од Хаг е испратен во Белград. Тоа се чуваше во строга тајна”.

Вака започнува написот во загрепски „Јутарњи лист“ во кој Куртис, кој се преселил да живее во Хрватска (какви чудни случајности или „случајности“) опишува како изгледала екстрадицијата на Слободан Милошевиќ, а зборува и за други случаи во кои тој учествувал.

Кертис, вели тој, доаѓал во канцеларија секој ден и чекал.

– Немавме клима и им кажав тој ден дека одам во хотел да се разладам. Стигнав во хотелската соба, легнав за момент и се разладив под климата кога заѕвони телефонот. Ми се јавија од кабинетот на Душан Михајловиќ, тогашниот министер за полиција, и ми рекоа да слезам, дека веднаш ќе дојде некој да ме земе со автомобил. Автомобил со затемнети стакла ме собра и ме однесе во познатата зграда на тајната служба во Белград, која изгледа фантастично. Низ долгите ходници стигнав до големата конференциска сала каде Михајловиќ и некои други луѓе ме пречекаа. Ми рече: „Милошевиќ ќе ти го предадеме денес“ – се присетува Кертис

Хашкиот детектив одговорил дека треба да ги повикаат преведувачот и човекот од канцеларијата за обезбедување на Трибуналот во Белград. Му рекле дека нема време за тоа, но тој инсистирал бидејќи, нагласува, се морало да се направи по процедура, иако Милошевиќ зборувал англиски. Кога ќе биде предаден, Кертис морало прво да му ги прочита неговите права и обвинението:

– Ми рекоа дека ќе дојдат три хеликоптери да не земат во дворот на зградата, кој беше многу голем, за да не се знае каде сме. Слеговме надолу, а задната страна на зградата, која за разлика од предната, беше целосно урната од НАТО бомбите. Пристигнаа два мали и еден голем хеликоптер во кои ќе влеземе, па верувам дека немаше да има сомнеж кој и да се обиде да не собори. Милошевиќ пристигна и изгледаше целосно изненаден, како да не можеше да поверува што му се случува. Ми рече дека немам јурисдикција над него, а јас му реков дека за тоа ќе видиме во Хаг. Не сакаше да зборува англиски и сè мораше да се преведе. Го пребарав целосно, усни шуплини и се. Ме праша зошто го правам тоа со оглед на тоа дека доаѓа од затвор. Му реков: „Ти си сега мојот затвореник и ќе те претресам“. Тоа не му се допадна. После тоа влеговме во хеликоптерот и сите три хеликопотера полетаа во исто време.

“Човече, имаш зум”

Само што полетале, Милошевиќ почнал да зборува течно англиски. На истражителот му постави прашања: „Дали уживаш во ова, дали ми ги кршиш правата, зошто ме малтретираш? Во еден момент покажал на пепелник на подот на хеликоптерот и рекол дека сака да го запали цигара.

– Му кажав дека во хеликоптерот не се пуши, а тој ми одговори дека тоа е негов хеликоптер и дека можеш да пуши. Го прашав пилотот дали може да го запали цигара, рече дека може. Немаше цигара, па ја запали мојата. Отидовме во Тузла, каде што чекавме да дојдат Британците да го земат со авион и да го префрлат во Хаг. Поради разликата во временските зони, која не ја земаа предвид, чекавме еден час. Милошевиќ беше нервозен, повторно побара да запали цигара во хангарот, му дадовме. Цело време го следеше човек со камера, кој снимаќе се. Тој намерно одеше за да го следи камерманот, а потоа во еден момент му рекол: „Знаеш, оваа камера има зум, не треба толку да одиш, можеш да стоиш на едно место и да снимаш.” Како да бараше начин да воспостави доминација. Кога побара да оди во тоалет, му кажавме дека мора да ја остави вратата отворена и дека и таму ќе го снимаат. Тоа воопшто не му се допадна – открива Кертис.

Се оженил со Хрватица во 2001 година.

Денес, на 71-годишна возраст, хашкиот детектив е во пензија. Од 2001 година е во брак со хашка преведувач од Загреб, кој го запознал на работа неколку години пред тоа. Се пензионирал на 68 години, но продолжил да работи како консултант уште две години. Откако минатата година целосно се пензионираше од работа, со сопругата се пресели во Хрватска, каде што работеше од 1995 до 2004 година