Поразот на истражувачкото новинарство

Далеку од македонските внатрешни и надворешни политички проблеми, далеку од бугарско-македонските „идентитетски“ спорови, далеку од протестите, митинзите, штрајковите…, далеку од фокусот и интересот на „слободните“ мислители и интелектуалците, па и на медиумите, со еден збор далеку од радарот на јавноста се одвива една од решавачките битки за слободата на информирањето, а со тоа и за самата демократија, воопшто.

Имено, во петокот, министерката за внатрешни работи на Велика Британија, Прити Пател, ја потпиша одлуката за екстрадиција na Џулијан Асанж на САД. Таму Асанж ќе се соочи со 17 обвиненија според тамошниот закон за шпионажа и му се заканува казна од дури 175 години затвор.

Покрај обвинувањата за откривање класифицирани воени и државни тајни, како и сензитивни податоци со кои се загрозуваат животи, Асанж е обвинет за помагање и поттикнување на некогашната американска воена разузнавачка аналитичарка Челзи Манинг да украде околу 750.000 дипломатски депеши и воени досиеја, што Асанж ќе ги објави во 2010 година на страницата „Викиликс“ и во повеќе светски медиуми. Адвокатскиот тим најавува дека ќе вложи жалба на одлуката на Петел, но проценките и досегашните искуства со жалбите на Асанж се дека изгледите за промена на одлуката се прилично мали. Ако биде одбиена жалбата, тогаш Велика Британија е должна да го предаде Асанж на САД во рок од 28 дена.

Документите што се третираат како државна тајна, а ги откри Асанж, всушност најмногу се однесуваат на американските воени дејствија во Ирак и во Авганистан. Овие документи, како што пишува „Њусвик“, откриваат дека САД убиле стотици цивили во дотогаш неоткриените инциденти. Преку „протечените“ документи, исто така, се дознава дека ирачките сили убиле 66.000 цивили и дека затворениците биле мачени и подложувани на нехумана тортура.

Во истиот момент, со најавата на објава на тајните документи, „Викиликс“ станува светска сензација, а Џулијан Асанж инстантно се претвора во икона на борбата за слобода на информирањето.

Се разбира дека ваквата позиција на „Викиликс“ и на нејзиниот основач никако не може да им одговара на оние чии тајни се откриени, значи на американската администрација, а преку нејзините притисоци и на другите земји од таканаречениот слободен свет.

Така, веќе во истата 2010 година, Шведска ќе покрене обвинување против австралискиот новинар за наводно силување. Врз основа на таканаречениот европски налог, Асанж е притворен во декември истата година. Во февруари 2011, британскиот суд наредува негова екстрадиција во Шведска.

…

Колумната на Ѕвездан Георгиев во целост прочитајте ја тука