Русите го вратија телото на новинарката која исчезна пред 2 години – без очи, грклан и мозок

Телото на украинската новинарка Викторија Рошчина беше вратено од Русија во февруари како дел од размена на шумски пат, меѓу останките на 757 украински жртви, пишува „Гардијан“.

Во документацијата што го придружуваше телото пишуваше само „NM SPAS 757“, што беше протолкувано како „неидентификуван маж“ со тешко оштетување на срцевите артерии.

Се покажа дека станува збор за Рошчина, 27-годишна новинарка, една од најистакнатите цивилни затвореници од почетокот на руската инвазија. Таа беше заробена во летото 2023 година во близина на нуклеарната централа Запорожје, за време на нејзината четврта истражувачка мисија на окупираните територии. Таа беше единствената украинска новинарка која ја премина линијата на фронтот во тоа време за да ја разоткрие руската блокада на медиумските информации.

Рошчина беше приведена без обвинение и без пристап до адвокат, а нејзиниот единствен контакт со надворешниот свет беше четириминутен телефонски повик со нејзините родители, една година по нејзиното исчезнување.

Бројни траги од тортура

Прелиминарната форензичка анализа укажува на „бројни траги од мачење“: изгореници на стапалата од електрични удари, повреди на главата и колкот, скршено ребро, избричена коса и скршена хиоидна коска, повреда поврзана со задушување. При размена, на телото му недостасувале мозокот, очите и гркланот, што го отежнувало утврдувањето на причината за смртта.

Истрагата за воени злосторства е во тек, а „Гардијан“ и партнерите, вклучувајќи ја и „Украинска правда“, ја реконструираа нејзината конечна задача. Неговата цел беше да разоткрие мрежа од тајни затвори каде што цивилите биле мачени за да признаат дека соработувале со украинските власти.

Рошчина ја напушти Украина на 25 јули 2023 година, патувајќи низ Полска, Литванија и Латвија, влезе во Русија и продолжи кон Мелитопол. Таа наскоро исчезна таму. Нејзиниот татко пријавил дека е исчезната, а информацијата подоцна ја потврдиле сведоци од затворот во Таганрог.

Таа падна на 30 килограми, остана неподвижна

Еден од сведоците, нејзиниот поранешен социец во ќелијата, ја опиша бруталната тортура на која била подложена Рошчина: електрични шокови, убоди со нож, отворени рани и психичко малтретирање.

Откако била префрлена во озлогласениот притворен центар Сизо 2 во Таганрог, нејзиното здравје брзо се влошило. Според сведоштвата, таа престанала да јаде, паднала во делириум, била исцрпена и на крајот останала неподвижна.

Тежината на Рошчина се намали на само 30 килограми. Таа била однесена во болница под строг надзор на вооружени чувари, но по неколку недели била вратена во затвор.

„Тоа е нејзина вина“

Во април 2024 година, семејството конечно доби официјална потврда дека таа е жива во форма на кратко писмо од руското Министерство за одбрана. На почетокот на август, новинарката им се јавила на своите родители и им рекла: „Ми ветија дека ќе бидам дома во септември… Ве сакам.“ Тоа беше нејзино збогување.

На 13 септември, кога група од 49 затвореници пристигна од Русија, Рошчина не беше меѓу нив. Неколку дена претходно, таа беше изнесена од ќелијата и подготвена за размена, но не стигна до договорената точка. Една полицајка рече: „Тоа е нејзина вина.“

На крајот од месецот, нејзиниот татко бил информиран дека таа починала на 19 септември. Кога телото конечно беше вратено, тоа беше во таква состојба што идентификацијата не беше можна без ДНК анализа. На ногата е пронајдена етикета со рачно напишано име „В.В. Росчина“.

Иако директорот на затворот во Таганрог постојано тврдеше дека таа „не е и никогаш не била во нивната база на податоци“, сведоците, обдукцијата и трагите од тортурата велат поинаку. Нејзиниот татко сè уште бара одговори.

Во 2022 година, кога ја доби наградата за храброст на Меѓународната фондација за жени во медиумите, Рошчина рече: „Останавме верни на нашата мисија, да ја пренесеме вистината на светот, спротивставувајќи се на руската пропаганда. Многу новинари починаа. Оваа награда е за нив.“