SIPRI: Производителите на оружје профитираат од војната во Украина
Европските, а особено германските производители на оружје продадоа значително повеќе оружје во 2024 година отколку во претходната година. Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI) наведува дека главната причина е војната во Украина.
Компаниите за оружје никогаш не профитирале толку колку што ќе профитираат во 2024 година, според извештајот на SIPRI за 100-те најголеми компании за оружје во светот. Нивните приходи од продажба на оружје и воена опрема изнесуваа 679 милијарди американски долари минатата година.
Тоа е зголемување од 5,9 проценти во споредба со 2023 година. Веќе во таа година, ескалацијата на геополитичките тензии, а пред сè војната во Украина, доведоа до зголемена побарувачка за оружје. Тој тренд само дополнително се забрза во 2024 година.
Значи, дали војната во Украина е добра за бизнисот? „Дефинитивно за одбранбениот сектор“, изјави за DW Нан Тиан од SIPRI, еден од авторите на извештајот.
„Компаниите за оружје значително ги зголемија своите приходи во последните две години“.
Од 100 котирани компании, 39 се со седиште во САД. Тамошни 39 компании сочинуваат речиси половина од глобалните приходи од оружје. Сепак, нивниот раст од 3,8 проценти е сè уште релативно скромен.
Што се однесува до 26-те европски компании (без Русија), тие забележаа различни резултати поединечно, но заедно имаа зголемување на приходите од 13 проценти.
Компаниите од Германија беа особено успешни – зголемувајќи ги своите приходи за дури 36 проценти.
„Тоа е речиси целосно поврзано со руската инвазија на Украина“, вели Нан Тиан.
„Бундесверот ја зголеми побарувачката, а компании како што се Рајнметал или Дил произведуваа тенкови, оклопни транспортери и муниција за германската армија за да го заменат она што го испраќаше во Украина како воена помош, но и за да ги зголемат сопствените залихи.“
Русија е наведена одделно во рангирањето на SIPRI.
На пример, Русија, според извештајот на Институтот го зголемила производството на 152 милиметарски артилериски гранати за 420 проценти помеѓу 2022 и 2024 година – од 250.000 на 1,3 милиони парчиња.
Поради санкциите, на руската индустрија за оружје ѝ недостасуваат делови од странство, особено електроника за авиони. Сепак, верувањето дека руската економија ќе пропадне како резултат на тоа се покажа погрешно, истакнува Нан Тиан.
„Иако таа земја е во многу полоша позиција отколку што би била доколку не ја нападнеше Украина, бидејќи тогаш немаше да има санкции, Русија се покажа како доста отпорна во услови на санкции и економски проблеми“.
Азија е на трето место по САД и Европа, со 23 котирани компании за оружје. Азија е исто така единствениот регион во светот што имаше помал приход отколку во 2023 година. Особено компаниите од Кина забележаа значителен пад – за десет проценти. Ниту една друга земја во извештајот на SIPRI немаше таков пад.
Петте најважни компании за производство на оружје во светот се, според статистиката на SIPRI, Lockheed Martin (на пр. борбени авиони F-35), RTX (авионски мотори и беспилотни летала), Northrop Grumman (ракети со долг дострел, меѓу другите), BAE Systems и General Dynamics (нуклеарни подморници и ракети, меѓу другото). Со исклучок на британската компанија BAE, сите други фирми се од САД.
Ова е прв пат од 2017 година компанија со седиште надвор од САД да се појави меѓу петте најголеми изведувачи на одбранбени услуги. За споредба, воениот огранок на европскиот конзорциум Airbus е рангиран на 13-то место меѓу стоте најважни компании, додека германската компанија Rheinmetall е рангирана на 20-то место.
Во 2024 година, четири од тие сто компании имале седиште во Германија: Rheinmetall, Thyssenkrupp, Hensolt и Diehl. Заедно, тие оствариле приходи од 14,9 милијарди долари. Војната во Украина резултираше со значајни нарачки од таа земја, особено системот за воздушна одбрана ИРИС-Т произведен од Дил.
