25 години од убиството на Аркан и прашањата кои останаа неодговорени: Што имало во сефовите и кој наредил ликвидација на Жељко Ражнатовиќ?

Жељко Ражнатовиќ Аркан беше убиен на 15 јануари 2000 година во белградскиот хотел „Интеконтинентал“, а во времето на ликвидацијата беше познат како најмоќната фигура во српското подземје. На тој ден заедно со Аркан загинаа и неговиот другар од српската доброволна гарда, полковник Миленко Мандиќ и уште еден полициски полковник Драган Гариќ, а 25 години подоцна, некои прашања за овој случај сè уште остануваат неодговорени.

Во јавноста како бомба одекна веста дека е убиен Жељко Ражнатовиќ Аркан, командантот на поранешната српска доброволна гарда (СДГ), најмоќната фигура во српското, можеби и европското подземје во тоа време. Човек за кој се вртеа легенди во текот на неговиот живот, кој беше обожаван и мразен, славен и оспоруван, за некои херој, а за други криминалец и воен злосторник, е еден од најпрепознатливите и најексплоатирани медиумски ликови од деведесеттите години на минатиот век. Бракот со „кралицата на турбо фолкот“ Светлана Цеца Величковиќ само ја зголеми неговата популарност меѓу масите и Ражнатовиќ го живееше „српскиот сон“.

Тој сон бил прекинат со пукотници во белградскиот хотел „Интерконтинентал“ на 15 јануари 2000 година. Кобниот ден, Аркан дошол со сопругата и еден телохранител во хотелот каде се сретнал со својот пријател и соборец, полковник на неговиот СДГ Миленко Мандиќ и полицискиот полковник Драган Гариќ. Тројцата седнаа во сепаре, додека Светлана Ражнатовиќ и нејзиниот телохранител Звонко Матеовиќ одеа да пазаруваат во бутици.

Според официјалната верзија на крвавиот настан, на трите лица во кабината им пришол млад човек кој извадил пиштол и почнал да пука. Убиецот бил вешт, ладнокрвен и прецизен, успеал да ја погоди главната цел – Жељко Ражнатовиќ и Аркан, но и две лица кои седеле со нив. Никој не пропуштил, никој не го ни преживеал нападот, сите тројца биле убиени на лице место. Беше јасно дека се работи за заговор, внимателно смислен план и дека убиецот е професионалец.

Планот на заговорниците можеби ќе успееше доколку телохранителот Матеовиќ не го забележаше вооружениот маж кој се обидува да избега. Тој пукал во него и го ранил, но атентаторот успеал да излази од хотелот, каде соучесниците му помогнале да влезе во автомобилот, а насилниците успеале да побегнат. Тешко ранетиот атентатор под лажно име побарал помош во болницата во Лозница, но началникот на полицијата во Лозница Воислав Јекиќ го препознал. Години подоцна, Јекиќ беше убиен во Белград, а неговото убиство никогаш не беше разрешено.

Ранетиот атентатор прв го уапси полицијата, се испостави дека е нивни колега, припадник на полициската бригада Добросав Гавриќ, кој исто така е роден во близина на Лозница. Клупко почна да се расплеткува, следуваа нови апсења, бидејќи се знаеше со кого се дружи Гавриќ, поради што беше суспендиран. Тогаш беа уапсени и неговите соучесници Драган Николиќ Гаги, Милан Ѓуричиќ Мики, уште неколку полицајци, некои активни, некои поранешни и уште неколку помали криминалци кои беа дел од тимот на Нов Белград предводен од Николиќ и Ѓуриќиќ.

Луѓето со болки во колената и зглобовите треба да го знаат ова!
Следеше маратонско судење, пропратено со многу контроверзи, имаше многу гласини дека во ликвидацијата на Аркан биле вмешани поединци од тогашниот Сектор за државна безбедност, но обвинителството и судот вешто успеаја да ја избегнат таа незгодна тема. Еден од учесниците во заговорот, Зоран Николиќ Пегла, веќе болен од СИДА, решил да зборува пред својата смрт и многу помогнал на истрагата. На крајот, постапката заврши со осудителна пресуда, со која обвинетите од процесни причини беа пуштени од затвор. Со пресудата од октомври 2006 година, Гавриќ е осуден на 35 години, Николиќ и Ѓуричич на по 30 години затвор. Но, само еден од нив, Драган Николиќ Гаги, кој претходно избега, но беше уапсен во Австрија и екстрадиран во Србија во 2004 година, заврши зад решетки, не сметајќи ги помагачите. Гавриќ и Ѓуричиќ како да паднаа во земја.

Но, тогаш од Јужна Африка стигна веста дека во пресметката на тамошните мафијаши, кога загина извесен Кирил Бико, тешко е ранет неговиот возач, српскиот државјанин Саша Ковачевиќ. Кога јужноафриканската полиција го проверила „возачот“, се испоставило дека има лажен идентитет, а Добросав Гавриќ бил препознаен по неговите отпечатоци. Правдата е бавна, понекогаш недостижна, а Гавриќ сè уште е недостижен за властите на Република Србија, иако јужноафриканскиот суд одамна донесе неколку пресуди за да го протера од земјата во која незаконски влегол.

Неговиот кум, долгогодишен пријател, соучесник во криминалот, Милан Ѓуричиќ Мики немал толку среќа. И тој беше пронајден во Јужна Африка, но беше идентификуван постхумно, кога беше пронајден во 2018 година во јужноафриканско предградие. Прво беше идентификуван како Белгиец, но со проверка на ДНК е утврдено дека станува збор за маж кој во Србија е осуден за учество во тројно убиство во „Интерконтинентал“.

Што недостасува во обвинението?

Иако постои убедување во кое се наведени учесниците во заговорот за убиството на Жељко Ражнатовиќ Аркан, некои негови поранешни соборци и блиски соработници тврдат дека во описот на настаните во обвинението недостасуваат некои суштински елементи. Според овие непроверени информации, Гавриќ не бил единствениот стрелец, туку атентаторите ангажирале уште еден убиец, човек кој Аркан добро го познавал, поранешен офицер на неговиот СДГ, кој по ликвидацијата на неговиот командант побегнал во странство.

Недостасува уште една важна работа, кој и како им пружил логистичка помош на убијците и кој наредил или барем им дал дозвола да го убијат Аркан, бидејќи се претпоставува дека Мандиќ и Гариќ биле само „колатерална штета“. Меѓутоа, и во овој случај истрагата и пресудата имаа ограничен опсег.

Многумина претпоставуваа дека Аркан и пречи на тајната служба за која работел како надворешен соработник. Иако бил син на воен и бил строго воспитан, Аркан не сакал да оди по тој пат и рано почнал да се жали. Заминал во странство, каде што го усовршил својот занает и се прославил по две работи: вооружени грабежи и бегства од затвор. Во тоа време тој наводно веќе бил ангажиран од ДБ во ликвидација на политички противници, иселеници од територијата на поранешна, комунистичка Југославија.

Подемот на Аркан за време на владеењето на Милошевиќ

Но, неговиот вистински подем всушност започнува со подемот на Слободан Милошевиќ, чија влада прво го „делегира“ на северната трибина на стадионот Црвена звезда, каде што се наоѓаат најжестоките поддржувачи на тој клуб, кои почнаа да излегуваат од контрола и да поддржуваат одредени лидери на опозицијата. Многу од тие момци подоцна ќе станат дел од СДГ, паравоена формација која всушност беше воена формација на Државната безбедност. Еден од офицерите на СДГ беше Милорад Улемек Легија, подоцна командант на Единицата за специјални операции, која стана официјална воена единица на тајната служба.

Многу урбани легенди и мистерии останаа зад Аркан, од кои некои сè уште постојат.

Од бесмислените до посериозните, односно мистериите на сефовите на Аркан.

Кога биле отворени сефовите во поранешна „Комерцијална банка“, години по неговата смрт, во нив не било пронајдено ништо. Според некои информации, во нив Аркан го чувал она што го сметал за свое најголемо богатство, а тоа не биле ниту пари ниту накит, туку хартии, документи, налози, комуникација меѓу него и неговиот СДГ со функционери и институции на режимот на Милошевиќ.

Можеби токму тие хартии го „убиле“ Аркан, бидејќи до ден денес не се знае кој бил мозокот на злосторството во „Интерконтинентал“.