АНАЛИЗА: За една година “внатрешниот долг” зголемен за 217 милиони евра, 38% од долгот отпаѓа на три државни фирми
На годишно ниво Јавните претпријатија формирани од државата и фирмите во државна сопственост значајно го “набилдаа” внатрешниот долг, со пораст од над 217 милиони евра. Зголемување на доспеаните а неплатени обврски пријавиле и општинските јавни претпријатија и општините. Според пресметката на “Порталб” само три фирми во државна сопственост “генерираат” дури 38 % од вкупниот внатрешен долг.
Јавните државни и локални претпријатија “лидери” според долгот …
На крајот од 2024 вкупниот внатрешен долг изнесувал 626,3 што е за 217,4 милиони евра повеќе од доспеаниот долг пријавен во 2023 та година. Новите сумирани податоци за 2024 та покажуваат дека на годишно ниво доспеаните а неплатени внатрешни обврски се зголемиле во скоро сите групи на субјекти и на централно и на локално ниво. Тренд на намалување на долгот има на полугодишно ниво – на крајот на првата половина од 2024 та внатрешните обврски изнесувале 660,8 милиони евра и во однос на второто економско полугодие се намалени за 34,5 милиони евра.
Доспеани а неплатени обврски
2024 година 626 266 900 евра
2023 година 408 816 600 евра
Извор : МФ
Споредбената анализа на “Порталб” на годишно ниво покажува дека повеќе од двојно е зголемен доспеаниот долг на Јавните претпријатија и на Трговските друштва во државна сопственост, од 167,5 милиони евра во 2023- та тој се зголемил на 343,5 милиони евра во 2024.
Доспеани а неплатени обврски
2023 година 2024 година
ЈП и фирми во државна сопственост 167 500 000 е 343 440 000 е
Општински ЈП 76 100 000 е 113 735 700 е
Општини 58 745 000 е 60 783 000 е
Јавни здравствени установи 61 300 000 е 54 400 000 е
Извор : МФ
Според висината на долгот на второ место се општинските Јавни претпријатија кои на крајот од минатата година исто така значајно го зголемиле долгот во однос на 2023 – пријавиле доспеани а неплатени обврски во износ од 113,7 милиони евра што е за скоро 38 милиони евра зголемување во однос на декември 2023 та. Општините со доспеани а неплатени обврски во износ од 60,7 милиони евра се трети на листата “субјекти со највисок долг” и обврските во однос на крајот од минатата година се зголемиле за 2 милиони евра. Јавното здравство за една година го намалило долгот за скоро 7 милиони евра, со што тој на крајот од минатата година изнесувал 54,4 милиони евра но и покрај намалувањето овој сектор и натаму котира високо според износот на доспеани а неплатени обврски. Останатиот дел од внатрешниот долг отпаѓа на буџетските корисници од прва и втора линија ( министерства, агенции, институции од образование, култура, социјална политика..), потоа на регулаторните тела, планските региони.
По кој основ најмногу се должи …
Новите сумирани податоци за 2024 та покажуваат дека највисоките должнички износи се за комунални услуги, греење, комуникации и по овој основ доспеаните долгови достигнале 120 милиони евра, по основ на главнина за заеми кон други нивоа на власт долгот достигнал скоро 113 милиони евра а долгот по основ на “други тековни расходи” изнесувал 69,4 милиони евра.
Доспеани а неплатени обврски
Комунални услуги 120 050 170 е
Главнина кон други нивоа на власт 112 800 000 е
Други тековни расходи 69 500 000 е
Договорни услуги 58 600 000 е
Материјали и инвентар 58 250 000 е
По основ на “договорни услуги” долгот изнесувал 58,6 милиони евра а за материјали и ситен инвентар биле пријавен доспеаните а неплатени обврски од 58,2 милиони евра.
На новата должничка листа на Министерството за финансии на прв место со долг од 112,8 милиони евра е државната Нимагас, на второ место е државната МЖ Транспорт со 69,2 милиони евра а на трето место е МЖ Инфраструктура со пријавени доспеани а неплатени обврски во износ од 58,8 милиони евра. Пресметката на “Порталб” покажува дека само на овие три фирми во државна сопственост отпаѓа дури 38,4% од вкупниот долг.
