ЕУ гарантира дека ќе овозможи кредити од 60 милиони евра за одржлив раст на малите бизниси во Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Црна Гора

Гаранцијата за отпорност на мали и средни претпријатија за Западен Балкан, финансирана од ЕУ, поддржува финансирање под поволни услови за кредитирање, придонесувајќи за раст на малите бизниси и зголемувајќи ја вработеноста и конкурентноста. Оваа иницијатива ја надополнува пошироката посветеност на ЕУ кон регионот во рамките на Механизмот за реформи и раст за Западен Балкан, подобрувајќи го пристапот до финансии за малите и средни претпријатија, клучен двигател на инклузивен раст и создавање работни места.

Од денеска, оваа програма за гаранција финансирана од ЕУ од 60 милиони евра ослободи вкупно 886 милиони евра финансирање за мали и средни претпријатија, нудејќи поволни услови за кредитирање кои имаат за цел да поддржат 15.000 компании и да зачуваат 140.000 работни места.

Европскиот инвестициски фонд (ЕИФ), дел од Групацијата на Европската инвестициска банка (ЕИБ), потпиша договори за гаранција во вредност од 4,8 милиони евра, последниот дел од средствата на ЕУ од 60 милиони евра што ќе бидат издвоени од гаранцијата на ЕУ, со Шпаркасе банка АД Скопје, Шпаркасе банка БиХ и Ерсте банка Подгорица. Овие 4,8 милиони ќе им овозможат на локалните банки да создадат ново портфолио за финансирање на мали и средни претпријатија (МСП) во вкупен износ од 60 милиони евра во концесиски кредити во рамките на иницијативата Гаранција за отпорност на МСП, олесната од Инвестициската рамка на Западен Балкан на Европската унија. Ерсте и Штаермеркише банка д.д., со седиште во Хрватска, ќе управува со координацијата на гаранциите.

Финансирана од Европската Унија, оваа иницијатива има за цел да го зголеми пристапот до поволно финансирање за МСП за да им помогне да одговорат на пазарните предизвици, да ги прошират своите бизниси и да создадат работни места. Во Северна Македонија, се очекува инструментот да мобилизира над 20 милиони евра во концесиски кредити за околу 125 мали бизниси. Исто така, ќе бидат достапни 25 милиони евра во кредити за Босна и Херцеговина, со кои ќе се поддржат 150 бизниси, како и 15 милиони евра во кредитни линии за 100 компании во Црна Гора. Се очекува средствата да помогнат во одржувањето на околу 5 750 работни места.

Извршната директорка на ЕИФ, Марјут Фалкстед, изјави: „Овие гаранции ќе им овозможат на нашите партнерски банки да нудат кредити со поволни услови за бизнисите во Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Црна Гора, со пониски каматни стапки, намалени барања за обезбедување и продолжени рокови на достасување. Оваа поддршка ќе им помогне на компаниите да ги прошират своите операции и да се прилагодат на најновите случувања на пазарот, со што ќе се поттикне конкурентна и отпорна економија.“

Комесарката за проширување, Марта Кос, изјави: „Потпишувањето на овие нови гаранциски договори означува уште еден важен чекор во продлабочувањето на партнерството на ЕУ со Западен Балкан. Со 4,8 милиони евра поддршка од ЕУ, овие гаранции ќе ослободат до 60 милиони евра концесиски кредити, значително подобрувајќи го пристапот до прифатливо финансирање за микро, мали и средни претпријатија во Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Црна Гора. Оваа иницијатива директно ги поддржува целите на Фондот за реформи и раст за Западен Балкан, помагајќи им на бизнисите да растат, да создаваат квалитетни работни места и да ја зајакнат конкурентноста на регионот. Преку таква конкретна, наменска поддршка ја унапредуваме економската отпорност и го доближуваме Западен Балкан до нивната европска иднина.“

Кристоф Шофбек, извршен директор на Ерсте и Штаермеркише Банк д.д., изјави: „Многу сме задоволни што имавме можност да управуваме со координацијата на Гаранцијата за отпорност на мали и средни претпријатија од Западен Балкан во рамките на целокупната програма, олеснета од Инвестициската рамка за Западен Балкан на Европската Унија. Со нашето добро втемелено искуство и знаење, поткрепени со долгорочна и успешна соработка помеѓу Ерсте Банка Хрватска и Групацијата на ЕИБ, со нетрпение очекуваме да ги поддржиме нашите колеги во Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Црна Гора да им обезбедат на своите клиенти поповолни услови за кредитирање. Веруваме дека малите и средните претпријатија се столбот и важните двигатели на економскиот развој. Затоа, убедени сме дека таквото портфолио на финансиска шема ќе придонесе за нивна посилна и поотпорна конкурентност на локалните пазари.“

Од почетокот на Гаранцијата за отпорност на мали и средни претпријатија за Западен Балкан  во ноември 2022 година, ЕИФ – во партнерство со Европската комисија – потпиша договори за гаранција со 18 финансиски институции низ регионот, ставајќи на располагање вкупно 886 милиони евра во кредити со поволни услови за кредитирање, за кои се очекува да поддржат 15 000 компании и да обезбедат 140 000 работни места во Западен Балкан.

Контекст

ЕИФ

Европскиот инвестициски фонд (ЕИФ) е дел од Групацијата на Европската инвестициска банка (ЕИБ). Тој ги поддржува малите и средните претпријатија (МСП) во Европа преку подобрување на нивниот пристап до финансирање преку широк спектар на избрани финансиски посредници. ЕИФ дизајнира, промовира и имплементира инструменти за финансирање со капитал и долг насочени кон МСП. Во оваа улога, ЕИФ ги поттикнува целите на ЕУ во поддршка на претприемништвото, растот, иновациите, истражувањето и развојот, зелените и дигиталните транзиции и вработувањето. Групацијата ЕИБ, која го вклучува и Европскиот инвестициски фонд (ЕИФ), потпиша речиси 89 милијарди евра ново финансирање за над 900 проекти со висок импакт во 2024 година, зголемувајќи ја конкурентноста и безбедноста на Европа.

Сите проекти финансирани од Групацијата ЕИБ се во согласност со Парискиот договор за климата, како што е наведено во нашиот Патоказ на Климатската банка.

Речиси 60% од годишното финансирање на Групацијата ЕИБ поддржува проекти што директно придонесуваат за ублажување на климатските промени, адаптација и поздрава животна средина. Поттикнување на интеграцијата на пазарот и мобилизирање инвестиции, Групацијата поддржа рекордни над 100 милијарди евра нови инвестиции за енергетската безбедност на Европа во 2024 година и мобилизираше 110 милијарди евра капитал за раст на стартапи, растечки компании и европски пионери. Приближно половина од финансирањето на ЕИБ во рамките на Европската Унија е насочено кон кохезивни региони, каде што приходот по глава на жител е понизок од просекот на ЕУ.