Ова се најсмртоносните вирусни болести кои се пренесуваат преку храна

Светската здравствена организација (СЗО) и Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации (ФАО) објавија заеднички извештај во кој се рангираат најчестите вирусни болести кои се пренесуваат преку храна.

Овој извештај се заснова на проценка на микробиолошки ризик, а резултатите покажуваат дека норовирус е главната причина за болести кои се пренесуваат преку храна.

Според извештајот на Заедничкиот експертски состанок за проценка на микробиолошки ризик (JEMRA), објавен во декември 2024 година, норовирус предизвикува 125 милиони случаи на болести предизвикани од храна ширум светот и е одговорен за околу 35.000 смртни случаи годишно.

Иако најчесто се поврзува со готова храна, замрзнати бобинки и школки, норовирус може да се шири низ синџирот на исхрана.

Најчести симптоми на овој вирус се дијареа, повраќање, гадење и болки во стомакот, но може да се појават и дополнителни симптоми како треска, главоболка и болки во телото.

Најзагрозени се децата под пет години, постарите лица и оние со ослабен имунолошки систем, кои можат да го шират вирусот во подолг временски период.

Поради својата многу заразна природа, норовирус предизвикува бројни епидемии на болести кои тешко се контролираат, бидејќи дури и минималната контаминација може да доведе до големи епидемии. Во САД, норовирусите предизвикуваат околу 2.500 епидемии на болести кои се пренесуваат преку храна секоја година, што претставува 58 отсто од сите болести кои се пренесуваат преку храна во земјата.

Друг вирус на листата на најчести причини за фатални болести предизвикани од храна е хепатитис А.

Според извештајот, хепатитисот А предизвикува околу 14 милиони случаи на болести предизвикани од храна и е одговорен за 28.000 смртни случаи ширум светот секоја година.

Преносот на хепатитис А е исто така поврзан со глобалната трговија со храна, со најчести извори на инфекција вклучувајќи школки, замрзнати бобинки и готова храна.

Интересно, постојат значителни регионални разлики во зачестеноста на случаите на хепатитис А кои се припишуваат на храната, што зависи од распространетоста на болеста во одредени области и употребата на вакцини.

Затоа, важно е да се зголеми усогласеноста со меѓународните стандарди, како што се добрите земјоделски и хигиенски практики, со цел да се намали глобалното пренесување на овој вирус.

На трето место е хепатитис Е, вирус кој е единствен меѓу вирусите кои се пренесуваат преку храна по тоа што е зоонозен, што значи дека се пренесува од животните на луѓето.

Главни носители на хепатитис Е се многу животни, особено свињите, кои можат да бидат асимптоматски носители.

Хепатитисот Е може да предизвика сериозни здравствени проблеми, особено кај луѓе со веќе постоечки медицински состојби и може да доведе до сериозни болести како што се цироза на црниот дроб и невролошки оштетувања.

Дополнително, хепатитис Е може да се пренесе со консумирање недоволно варени производи од свинско месо, како што се црн дроб, сурови колбаси кои содржат црн дроб или крв и паштети од црниот дроб.

Иако не постои глобална проценка за точниот број на случаи на хепатитис Е поврзани со храна, извештајот укажува дека претходните проценки во некои земји биле премногу ниски и дека е потребно подобро разбирање на ширењето на овој вирус.

Покрај овие главни вируси, бројни други вируси како што се астровируси, саповируси, ентеровируси, ентерични аденовируси и ротавируси, исто така, можат да предизвикаат болести кои се пренесуваат преку храна.

Сепак, сè уште нема доволно податоци за прецизно рангирање на овие вируси за потенцијално контаминирана храна. Иако бројот на смртни случаи предизвикани од овие вируси е помалку јасен, нивниот потенцијал за ширење на болеста не треба да се занемари.

И покрај застрашувачките бројки, авторите на извештајот истакнуваат дека подобрениот надзор и подоброто известување би можеле значително да помогнат во намалувањето на ширењето на овие болести.

Комитетот на експерти препорачува земјите-членки да развијат капацитети за обука и методи за откривање на вируси во храната и животната средина.

Ваквиот пристап може да го прошири знаењето за поврзаноста на болестите со одредени видови храна, да ја поддржи анализата на ризик и да помогне да се намали бројот на болести кои се пренесуваат преку храна.

Со соодветни глобални акции, можно е да се намалат заканите од овие вирусни заболувања. Климатските промени, растот на светската популација и глобализацијата на синџирите за снабдување со храна ги зголемуваат ризиците од ширење на овие болести.

Затоа, од клучно значење е да се преземат конкретни чекори за намалување на бројот на смртни случаи и спречување на натамошното ширење на инфекции. (nezavisen.mk)