И почеста кон светите браќа претворена во натпревар

Иако македонскиот и бугарскиот претседател Стево Пендаровски и Румен Радев попладнево заедно ќе отпатуваат во Рим и Светата столица за заеднички да го чествуваат делото на светите Кирил и Методиј, зад тој чин, се одвиваат процеси кои и почеста кон светите браќа ја претвораат во натпревар, со предзнак „историски“.

Бугарскиот весник „Труд“ објави дека за првпат во историјата се одржал православен молебен во базиликата „Св. Петар” во Ватикан, потенцирајќи дека историскиот настан бил реализиран – од Бугари!

Службата ја водел доц. д-р презвитер Иван Иванов, во присуство на амбасадорот на Бугарија во Светата столица, Богдан Паташев, отец Јаромир Задрапа и претставници на православната заедница „Св. Седмочисленици“ од Рим.

„За нас, тоа е исклучително важен настан, бидејќи ние ја извршивме првата православна молитва на благодарност наречена молебен, посветена на светите браќа Кирил и Методиј, на нивното дело, на нивната мисија и на денот на бугарската просвета, култура и словенска писменост. Тука во базиликата ‘Св. Петар’, во криптата на папите, каде се наоѓа параклисот посветен на Светите браќа Кирил и Методиј и Свети Бенедикт, покровители на Европа, тоа е исклучително од историска гледна точка. Во историјата веќе можеме да кажеме дека за првпат православен духовник извршил богослужба во чест на светите браќа Кирил и Методиј на свето место за Католичката црква, каде се моштите на Свети Петар. Самиот параклис е на многу мало растојание од моштите на Свети Петар, и ова е голема чест и достоинство за нас“, изјавил презвитер Иван Иванов, за гестот со кој Католичката црква тоа ѝ го овозможила на Бугарската православна црква.

Алатка во споровите

За да не биде тоа сѐ, настанот е ставен и во поширок контекст.

„Уште еднаш добиваме големо признание кој народ и држава се културните и историски носители на делото на Кирил и Методиј. Нешто што треба да го користиме отсега натаму во споровите со Македонија, Србија и Русија на оваа тема“, пишува „Труд“.

Во однос на посетата на претседателите Радев и Пендаровски на базиликата „Санта Марија Маџоре“, каде заеднички ќе оддадат почит на делото на Светите браќа Кирил и Методиј, во бугарски медиуми се наведува дека двајцата „ќе ја посетат базиликата во која во IX век папата Адријан Втори ја благословил бугарската азбука“.

За разлика од новата „историја“ што се испишува преку богослужбите и цртање национални линии околу делото на светите браќа, митрополитот Европски г. Пимен, завчера отслужи молебен на гробот на свети Кирил во Рим, по што испрати порака – дека нема избрани јазици.

„Големо е делото твое да покажеш дека нема избрани јазици за проповед на Големината Негова, туку дека најдобар јазик за да Го запознаеме Христа е јазикот на кој што сме го изговориле првиот збор во нашите животи“, напиша митрополитот Европски.

„Свети Кириле, те молам во светоста твоја, пред Бога стоејќи во Царството Небесно, моли Го Спасителот наш да нѐ потсети сите нас што спомен ти славиме, дека она што на братот наш му го правиме, Нему Му Го правиме. Та белким така омудрени, рака еден кон друг ќе си пружиме, исправени в очи гледајќи се, наместо постојано наведнати да бидеме, едните – камен на сопнување пред ногата на братот да поставуваме, а другите – да се наведнуваме за тој камен од патот кон Него да го тргаме. Моли Го Бога тие камења наместо за препреки, за градење цркви и мостови да ги употребуваме“, напиша Пимен.

Обвинувања за фалсификување факти

Во моментов се тркалаат многу камења, но со нив повеќе се рушат отколку што се градат мостови. Обидите да се најде заеднички јазик во сегашноста, и натаму се оптоварени со прашања од историјата, кои Бугарија ги користи како причина за блокада на интеграцискиот пат на Македонија во ЕУ. На тој план, најголемиот товар е оставен на зедничката македонско-бугарска комисија за историски и образовни прашања. Иако нејзината работа не е обврзана со рокови, таа е под постојани обвинувања од бугарска страна за доцнење, а вината се посочува во македонскиот дел од Комисијата.

За разлика од членовите на македонскиот тим, кои во нивните изјави на оваа тема користат исклучиво аргументација, а не обвинувања, спротивна е реториката од страна на членовите во бугарскиот тим.

„Македонските историчари изгубија три години во немањето желба да ги прифатат формулациите од Договорот за пријателство и добрососедство, во коишто јасно стои дека Бугарија и Македонија имаат заедничка историја”, обвини вчера во интервју за БТВ, Ангел Димитров, копретседавач со комисијата од бугарска страна. Но, отиде и чекор понатаму, со зборови кои не навестуваат плодна атмсфера за работа.

„Ако досега нашите македонски колеги повеќе се однесуваа како чувари на митови, сега веќе почнувам да мислам дека започнуваат да се однесуваат како идеолози на антибугарската позиција, на која сме сведоци од минатото лето“, изјави Димитров.

Слични обвинувања во изминатиот период доаѓаа и од други членови на бугарскиот тим, а последно во низата е она на професорот Кирил Топалов. Како повод тој ја искористи церемонијата во Софиската библиотека, на која била доделена донација од 2.252 томови книги, периодични списанија и архивски материјали на различни јазици, кои биле во сопственост на бугарскиот писател, историчар, публицист и дипломат, Симеон Радев. Претставувајќи го придонесот на Радев за бугарската историја, дипломатија и култура и како столб на националната свест, Топалов ги обвини македонските историчари за фалсикување на фактите.

„Знаеме дека скоро секој трет Бугарин дошол од македонските земји. Симеон Радев е еден од тие, кои се бореа за ослободување на Македонија. На 16-годишна возраст положил заклетва и станал член на организацијата на Гоце Делчев. Подоцна прерасна во најистакнат претставник на интелигенцијата, добивајќи дипломи од повеќе универзитети. Тој беше амбасадор во скоро сите поголеми држави во Европа. Неговите два тома ‘Градителите на модерна Бугарија’ се најважното четиво за востанувањето на нашата државност. Фала му на Бога што денес не е жив, за да види како се преиначува историјата: како македонските историчари ги фалсификуваат фактите и како во Северна Македонија не се откажале од тоталитарниот начин на размислување“, изјавил Топалов.

Донираната книжевна колекција била поделена на неколку тематски делови (Историја на Бугарија; Македонското прашање и историјата на Македонија; Историја на балканските народи и историја на војните 1912 – 1918; Инкриминирани автори по 1944 година и други), но според насловите евидентно е дека во речиси сите доминантен наслов е Македонија, преку дела, албуми, етнографски карти и збирки документи.