“Излезете од проклетата куќа – никогаш не знаете што може да се случи“: 30 луѓе чиј живот ќе заврши скоро објаснуваат што е навистина важно (втор дел)
30 луѓе кои се помириле со своите дијагнози и со тоа дека наскоро ќе го завршат својот живот во кратки интервју за Гардијан зборуваат за тоа како одлучиле да го поминат времето кое им преостанува.
Исправени пред најтешката состојба која, како што велат, никогаш не можете целосно да ја прифатите, зборуваат за тоа од каде ја црпат енергијата, и како успеваат времето кое им преостанува да не го трошат на грижа и стравови, туку да го исполна со миговит на радост и да остават убави спомени за оние кои ги најмногу ги сакаат
Арабела Пофер, 45, Охајо, САД
Во 2010 на Пофер и бил дијагностициран редок тип на рак, а по десет години ракот бил проширен на нејзините бели дробови, ‘рбетот, бубрезите и абдоменот.
Една година пред да ми биде дијагностициран, мојот сопруг се шегуваше „А зошто да не ја извадиме нашата пензија и да ги следиме моторџиите Motörhead and the Damned низ Европа“? Кога ја добив дијагнозата си помислив дека требаше да го направиме тоа.
Мојата мантра е да излезете од проклетата куќа бидејќи никогаш не знаете што може да се случи ако излезете. Ниедна интересна приказна не започнала со „отидов во кревет во 9 навечер во вторник“.
Џејмс Смит, 39, Хемпшир, Англија
Кога ми кажаа дека имам уште неколку години да живеам, мојата сопруга беше бремена со нашето најмало дете. Тогаш помислив „дали ќе ги видам во брак или со деца?“ Се свртев кон алкохолот но тоа не ми правеше никаква услуга, едноставно го користев за да го блокирам она за што не сакав да размислувам. Сега кога се помирив со тоа што го имам и едноставно се радувам на тоа што го носи секој ден. Се фокусирам на тоа што можам да го правам, а не што не можам. Морав да се откажам од мојата кариера како бербер, но најдов нова пасија во снимањето на мојот подкаст, што ја раскажува мојата приказна и приказните на другите за да ја крене свеста за MND. Разговорот со други луѓе кои поминуваат низ истото што и јас, за мене е како терапија.
Ужасно е да се каже дека е потребна терминална болест за вистински да се живее животот, но кога ги слушам луѓето како велат, „би сакал да го направам тоа“ сфатив дека дијагнозата ми даде поинаква перспектива на животот. Порано верував дека немам потреба да купам нешто, бидејќи не знам што ме чека на другиот агол. Сега само го купувам, го правам. Ако сакате нешто и можете да си го дозволите, земете го. Ако сакате да направите нешто и имате средства за тоа, направете го.
Али Травис, 34, Лондон, Англија
На 32 Травис почнал да страда од сериозни главоболки. Магнетната резонанца покажала масивен тумор со големина на портокал во неговиот мозок и му било кажано дека ќе живее 12 до 14 месеци.
Минатата година беше најдобрата година во мојот живот, бидејќи за кратко време сфатив што навистина сакам во животот. Тоа е близината на врските, на старите пријателства. И покрај сите операции, постојаната хемотерапија и радиотерапија, повторно би го избрал овој пат.
Соња Крозби, 55, Онтарио, Канада
Ракот ме фокусираше на нештата многу попрецизно од се друго што можам да помислам. Кога докторот ми кажа дека имам уште неколку месеци живот, го прашав „Дали можеме да одложиме уште 6 месеци? Имам еден голем проект на работа што сакам да го завршам. Тој ми кажа „Не, мораш сега ти да си бидеш приоритет, не работата“.
Не можеш да ги менаџираш сите аспекти на твојот живот. Сфатив дека не е себично, да се ставам себеси прва и дека пријателите и фамилијата ќе направат многу повеќе ако сте отворени за помош.
Роб Џонс, 69, Мерсисајд, Англија
Не сум човек што прави листа со работи што мора да ги направи. Не го живеам животот велејќи „Посакувам да го направев тоа“. Жена ми ми вели дека сум еден од најлошите луѓе во светот на кој може да му се купи нешто, бидејќи ако сакам нешто, тоа и го добивам. Исто е и во животот, ако можеме да си го дозволиме. Но, никогаш не сум сонувал да одам на крстарење и да летам за Америка. Претежно сакам да сум дома.
Еднаш прочитав дека луѓето кои боледуваат од рак, се среќни бидејќи генерално имаат временска рамка кога би умреле. Можат да го стават својот живот во ред, да кажат збогум на луѓето кои ги сакаат и да ги игнорираат сите луѓе кои ги толерирале само за да бидат учтиви. За разлика од нив, луѓето кои имаат масивен срцев удар и умираат на место ја немаат таа шанса. Сега го разбирам тоа. Мојата омилена изрека е: тоа е што е. Ако имавме шанса, сите ќе живеевме долг, среќен живот. Но кога одбираме да умреме? Никогаш не е соодветно време.
Роб Џонс починал во јули 2023.
Џулс, Филдер, 39, Источен Сасекс, Англија
Се фаќаш себе во светот на работата: плаќање на сметките, вечерање, спиење и повторување на сето тоа. Но сега навистина се чувствувам поинаку во врска со парите. Која е поентата на заработување и заработување ако нема никаква среќа во твојот живот? Кога гледам луѓе водени од моќта кои сакаат повеќе и повеќе сакам да им кажам дека важни се малите работи во животот. Живееме во токсичен свет, но ваш е изборот на што ќе се изложите. Јас станувам, го шетам кучето и ја слушам секоја птица што пее. И навистина сум благодарна за тоа.
Мајк Самер, 40, Јоркшир, Англија
Мајк Самер бил дијагностициран со MND 8 месеци откако прв пат изгубил чувство и способност за движење во ногата. Оттогаш се оженил со својата партнерка, Зои.
Не го губам времето сега. Животот е прекраток за да правите нешто што не сакате. Концентрирајте се на сеќавањата што сакате да ги создадете и не велете “не”, не си давајте изговори. Правете ги нештата што отсекогаш сте ги сакале. На краток рок сум позитивен поради викендите, бидејќи одиме и правиме забавни нешта – на пример следниот викенд ќе одиме на класично шоу за автомобили. На подолг рок се радувам на нашиот следен одмор – секогаш одиме во Орландо. Кога го чувствувам топлиот воздух на мојата кожа и го слушам звукот што го прават штурците, ме подигнува емоционално.
Од ден за ден се радувам на доѓањето на Зои дома бидејќи ќе можам да ја гушнам. Ја гледам мојата колекција на автомобили и се радувам на сеќавањата додека ги возев. Кога сум нерасположен, се почастувам себе со нешто вкусно за јадење – пица, бургер – додека се уште можам да уживам во храната. Морате да бидете автентични на себе. Но, обидете се да не се жалите бидејќи секогаш има некој на кој му е полошо. Фокусијате се на позитивни работи – на пример јас сум женет со Зои.
Алек Стил, 82, Ангус Шкотска
Во 2020, додека бил во болница на рутински преглед. Стил се онесвестил. Тестовите потврдиле идиопатска пулмонална фиброза, што предизвикува лузни на белите дробови и проблеми со дишењето. Сега е на 24 часовна кислородна поддршка.
Првите шест месеци од дијагнозата беа ужасни. Се обидував да ги средам сите работи и му кажав на мојот медицински тим дека сум одлучен да играм крикет за последен пат. Физиотерапевтот и јас заедно работевме колку што можеме, и во април 2021 ја добив мојата игра, со кислород закачен на мојот грб. Еден фотограф ме сликаше и ја стави фотографијата на интернет и беше ставена на изложба. Минатата година играв 16 пати што беше одлично. Сфатив дека треба да работите да бидат наједноставни што можат и научив дека негативнит мисли се деструктивни и го истренирав умот да ги најде тие за кои може да се направи нешто, а не тие за кои не може да се направи ништо. Ако се последниве, избришете ги. Ако можете да направите нешто, тогаш почнете да го решавате проблемот.
Кејт Енел, 31, Мерсисајд, Англија
Два дена откако ја дознав дијагнозата се заклучив во собата и не сакав да разговарам, ниту да видам некого. Но, третиот ден си реков, „Чекај ако имаш само кратко време за живеење, дали навистина сакаш твоето мало момче да те види во мизерна состојба?“
Сега се обидувам да направам што можам додека сум тука. Сега сум многу добра во тоа да го исклучам мозокот. На пример, почнувам да се вознемирувам од тоа што не можам да имам повеќе деца, и тогаш ја вртам мислата велејќи си „Па сега сум мајка“. Секогаш кога сум негативна, се обидувам да ја свртам мислата во позитивна.
Се чувствувам како да го имав најдоброто време во првите неколку години од мојата дијагноза, бидејќи те тера да размислуваш на тоа што е вистински важно. Сите околу мене се потрудија многу повеќе, имавме многу фамилијарни настани. Не натера да веруваме дека тоа што е важно е да поминуваме квалитетно време заедно.
Ијан Флет, 58, Јоркшир, Англија
Категорично можам да кажам дека работите кои ги ценев и чувствував дека се важни, не се важни. Успехот, статусот, репутацијата – тие го плаќаат кредитот, но мислам дека се изгубив во нив. Сега сум многу поемоционален и емпатичен. Секогаш сум бил популарен дечко, имам пријателство кои траат и по триесет години, но никогаш не сум ја имал длабочината на пријателствата што ги имам сега. Или можеби сум ги имал ама не сум ги ценел.
Она што е сега важно е да се најде малку радост. Ги гледан птиците, дрвјата – имам и омилено што можам да го видам преку прозорецот во мојата соба. Поради невнимантелност не можам да ги користам ни двете нозе и ги изгубив порано откако што требаше. Се сеќавам како го прифатив тоа и си велев „Во ред, не можам да да одам но можам да се возам со мојата количка“.
Даниел Најсвонгер, 55, Пенсилванија, САД
Навистина ми требаше болеста за да разберам што е навистина важно. Станувате многу добри во велење, „Не, одбивам да го инвестирам моето време и енергија во ова, бидејќи тие се многу поважни“. Ако го разберев ова на 30, поинаку ќе се однесував низ животот. Но тоа не е реално. Мудроста се троши на младите.
Ангус Прат, Британска Колумбија, Канада
Мојата дијагноза ја добив во мај, а жена ми во октомври и до средина на ноември веќе беше почината. Морав да се запрашам себе, дали го оставам зад себе тоа што сакам да го оставам?
Се ангажирав да им помагам на научници да преведуваат истражувања во јазик достапен за пациентите. Открив нова самодоверба. Навистина не ми е гајле што мислат луѓето за мене, не е важно бидејќи и онака ќе умрам. Немам време да го губам наоколу, па ќе бидам директен.
Хенриет ван ден Брок, 63, Гелдерланд, Холандија
Секој ден кога работам како медицинска сестра, се чувстувам како да одам на забава. Сфаќам колку значајна можам да бидам на другите болни луѓе. Повеќе уживам во малите нешта и се осмелувам да ги имам тешките разговори. Но штета е што сега го откривам тоа. Мислам дека ова треба да го научам набрзина. Ги откривам нештата во кои сум добра, но сакав да ги откријам порано. Требаше да си верувам на себе многу повеќе и да се чувствувам помалку несигурна. Дури сега ја имам храброста.
Рики Маркез, 42, Св. Хелер, Џерзи
Во летото 2022 Маркез почнал да губи тежина. Во ноември истата година дијагнозата била рак на бели дробови. Болеста која се проширила на другите органи била толку напредна што добил прогноза само од недели и месеци за живот.
Кога бев помлад, имав 8 годишен син, кој почина во сообраќајна несреќа. Мојот живот се сруши и си мислев како ќе се се опоравам. Кога бев дијагностициран со терминален рак си помислив, што друго може да ми се случи. Нели веќе ми се случи најлошата работа? Нели заслужувам да живеам. Лекцијата што ја научив е дека секогаш кога некој ќе ви се насмее – мал допир, мал гест – гледајте го како да е последен бидејќи знаете што? Можеби и е.
Превод: Марта Стевковска
